Áp lực kinh tế thúc đẩy phản ứng chính sách từ Bắc Kinh

Các số liệu kinh tế mới nhất từ Trung Quốc đang làm dấy lên quan ngại về tình hình thị trường lao động – yếu tố cốt lõi đối với mục tiêu dài hạn của Bắc Kinh trong việc chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên tiêu dùng nội địa.

Chỉ số PMI khu vực tư nhân Caixin tháng 6 cho thấy tình trạng giảm việc làm tiếp tục kéo dài. Sự suy yếu của nhu cầu nước ngoài kết hợp với áp lực cạnh tranh nội địa ngày càng gia tăng đã khiến các doanh nghiệp phải cắt giảm chi phí, làm gia tăng áp lực lên giá cả. Đồng thời, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và chỉ số giá sản xuất (PPI) trong tháng 6 tiếp tục phản ánh nhu cầu tiêu dùng yếu kém.

Cụ thể, CPI tháng 6 tăng nhẹ 0.1% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng lại giảm 0.1% so với tháng trước, cho thấy áp lực giảm phát vẫn hiện hữu. Đáng chú ý hơn, PPI giảm 3.6% so với cùng kỳ năm ngoái – mức giảm mạnh hơn so với mức 3.3% của tháng 5.

Đà giảm sâu của PPI cho thấy ảnh hưởng rõ nét từ các cuộc chiến giá đang diễn ra, khi các doanh nghiệp trong nước cạnh tranh gay gắt để lấp đầy khoảng trống từ đơn hàng quốc tế suy giảm. Chính sách thương mại từ phía Mỹ có thể làm tình hình thêm phức tạp, đe dọa lợi nhuận doanh nghiệp và làm suy yếu thêm thị trường lao động.

Suy giảm việc làm có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến niềm tin người tiêu dùng, từ đó kéo giảm chi tiêu hộ gia đình – một trụ cột trong chiến lược phục hồi kinh tế mà Bắc Kinh đang theo đuổi. Những yếu tố này cũng đang làm lu mờ hiệu quả của các gói kích thích trước đây.

Theo CN Wire ngày 9/7, Bắc Kinh đã công bố các cam kết chính sách mới nhằm hỗ trợ thị trường lao động:

“Trung Quốc sẽ triển khai các chính sách hỗ trợ nhằm ổn định việc làm, mở rộng chương trình vay ưu đãi cho doanh nghiệp và đơn giản hóa quy trình tiếp cận vốn thông qua hợp tác giữa chính phủ và ngân hàng. Ngoài ra, sẽ tăng tỷ lệ hoàn trả bảo hiểm thất nghiệp và mở rộng phạm vi hỗ trợ an sinh xã hội.”

Cam kết mới nhất về thị trường lao động có thể đóng vai trò then chốt trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 5% cho năm 2025.

Các chuyên gia cảnh báo rủi ro đối với quỹ đạo kinh tế Trung Quốc

East Asia Econ – nền tảng nghiên cứu chuyên sâu về kinh tế và thị trường khu vực Đông Á – đã đưa ra những phân tích đáng chú ý về các số liệu kinh tế mới nhất của Trung Quốc. Trước kết quả PMI Dịch vụ Caixin, tổ chức này nhận định:

“Dữ liệu từ PMI Dịch vụ Caixin, tương tự như chỉ số chính thức, đều thể hiện xu hướng yếu. Mức tuyển dụng tiếp tục giảm trong tháng 6... phản ánh sự chững lại trong đơn hàng mới, lo ngại về chi phí và áp lực cạnh tranh, dẫn đến việc doanh nghiệp buộc phải hạ giá mạnh nhất kể từ tháng 4/2022.”

Bên cạnh đó, phân tích về chỉ số lạm phát và giá sản xuất tháng 6 của East Asia Econ cũng không mấy lạc quan:

“Đà giảm phát ngày càng sâu rộng, đặc biệt rõ rệt ở PPI. CPI cốt lõi tương đối ổn định, nhưng phần lớn là nhờ sự gia tăng giá ở các hạng mục không thiết yếu. CPI tổng thể suy yếu do giá thực phẩm bắt đầu giảm trở lại.”

Tình trạng giảm phát là biểu hiện rõ ràng của nhu cầu thấp – một thách thức lớn mà Bắc Kinh cần giải quyết nếu muốn khơi thông tiêu dùng nội địa. Tuy nhiên, các mức thuế quan mới từ Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc đang đe dọa lợi nhuận doanh nghiệp, làm xấu đi triển vọng việc làm và cản trở tâm lý tiêu dùng.

Dự báo mức thuế quan của Mỹ đánh lên hàng Trung Quốc có thể lên tới 60%

Ngân hàng United Overseas Bank (UOB) dự báo rằng mức thuế nhập khẩu mới của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc có thể dao động từ 30% đến 60%. CN Wire dẫn thông tin như sau:

“UOB cho rằng mức thuế quan cuối cùng từ Mỹ có thể nằm trong khoảng 30-60%. Các kênh đối thoại hiện đã được thiết lập giữa hai bên, qua đó giúp giảm thiểu nguy cơ đổ vỡ đàm phán. Một thỏa thuận tiềm năng có thể bao gồm các cam kết từ Trung Quốc về việc giảm thặng dư thương mại thông qua tăng nhập khẩu và cải thiện kiểm soát xuất khẩu.”

Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung có thể được nối lại vào tháng 8, với việc Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick được cho là sẽ dẫn đầu một phái đoàn đến Trung Quốc để bàn về các vấn đề liên quan. Những cuộc thảo luận này được kỳ vọng sẽ giảm căng thẳng, trong bối cảnh Mỹ đang tăng cường áp thuế trừng phạt đối với hàng hóa trung chuyển từ châu Á.

Thuế suất từ 30% đến 60% với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc – cùng với các lệnh áp thuế gần đây của Mỹ đối với hàng hóa trung chuyển – có thể tạo thêm áp lực lớn đối với mục tiêu tăng trưởng của Bắc Kinh trong năm 2025. Tuần này, Mỹ đã áp thuế 32% đối với Indonesia, sau khi áp mức 40% lên hàng trung chuyển từ Việt Nam, làm dấy lên nguy cơ về một cuộc chiến thương mại ủy nhiệm giữa Mỹ và Trung Quốc.

Xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 43% trong tháng 5 (so với cùng kỳ năm ngoái), trong khi tổng kim ngạch xuất khẩu lại tăng 4.8%. Đáng lưu ý, xuất khẩu sang Indonesia và Việt Nam tăng vọt lần lượt 25% và 30%, cho thấy khả năng Trung Quốc đang điều chỉnh tuyến xuất khẩu để tránh thuế Mỹ.

Thị trường Trung Quốc Đại Lục giữ vững đà tăng bất chấp áp lực

Dù phải đối mặt với hàng loạt thách thức từ bên ngoài, tâm lý thị trường trong nước vẫn được nâng đỡ nhờ kỳ vọng về các bước tiến trong đàm phán thương mại Mỹ-Trung và các biện pháp hỗ trợ chính sách. Trong tháng 7, chỉ số CSI 300 và Shanghai Composite Index lần lượt tăng 1.41% và 1.4%.

Ngược lại, chỉ số Hang Seng giảm 0.72% khi các nhà đầu tư chốt lời sau đà tăng mạnh trong nửa đầu năm. Tính từ đầu năm đến nay (YTD), Hang Seng đã tăng 19.14%, vượt xa mức tăng khiêm tốn của CSI 300 (1.44%) và Shanghai Composite (4.22%). Trong khi đó, chỉ số Nasdaq Composite của Mỹ ghi nhận mức tăng 6.73%, vượt trội so với các chỉ số của Trung Quốc.