Căng thẳng Mỹ - Trung bùng phát trở lại

Mỹ đã cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận đình chiến thương mại 90 ngày khi trì hoãn cấp phép xuất khẩu đất hiếm – nguyên liệu quan trọng đối với các nhà sản xuất ô tô và công nghệ Mỹ. Động thái này diễn ra sau khi Mỹ áp đặt các hạn chế mới đối với chip AI của Huawei và tạm ngưng xuất khẩu phần mềm thiết kế chip tiên tiến.

Bắc Kinh đã phản ứng gay trước những cáo buộc của Trump, khiến các nhà đầu tư như ngồi trên đống lửa. Theo CN Wire, Trung Quốc tuyên bố: “Phía Mỹ liên tục gây ra những xích mích kinh tế và thương mại mới, làm tăng sự bất ổn và bất định trong quan hệ kinh tế và thương mại song phương. Thay vì tự kiểm điểm, họ lại đổ lỗi một cách bất công cho Trung Quốc vì vi phạm sự đồng thuận và đưa ra những cáo buộc vô căn cứ, điều này hoàn toàn không phải là với sự thật. Trung Quốc kiên quyết bác bỏ những cáo buộc vô lý như vậy.”

Tuy vậy, hy vọng hạ nhiệt phần nào xuất hiện khi có thông tin Tổng thống Trump sẽ điện đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình trong tuần này.

Sản xuất Trung Quốc chịu ảnh hưởng nặng nề

Các chỉ số kinh tế gần đây cho thấy những tác động ngày càng gia tăng của căng thẳng thương mại đối với lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc. Chỉ số PMI Sản xuất Caixin của Trung Quốc đã giảm từ 50.4 trong tháng 4 xuống 48.3 trong tháng 5, giảm xuống dưới mức trung tính 50. Theo khảo sát tháng 5, chỉ số PMI giảm xuống mức thấp nhất kể từ quý 3 năm 2022 khi đơn đặt hàng mới giảm với tốc độ mạnh nhất trong hơn hai năm rưỡi. Các công ty cho biết đơn đặt hàng mới sụt giảm là do đơn đặt hàng từ nước ngoài giảm tháng thứ hai liên tiếp.

Nhu cầu suy yếu đã tác động đến thị trường lao động, khiến các nhà sản xuất cắt giảm lao động, làm suy yếu nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy nhu cầu nội địa thông qua các biện pháp tài khóa và tiền tệ.

Tiến sĩ Wang Zhe, Chuyên gia kinh tế cấp cao tại Caixin Insight Group, nhận xét: “Hiện tại, các yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của Trung Quốc vẫn còn tương đối phổ biến. Sự bất ổn trong môi trường thương mại quốc tế đã gia tăng, làm tăng thêm những trở ngại kinh tế trong nước. Các chỉ số kinh tế vĩ mô rõ ràng cho thấy sự suy yếu rõ rệt vào đầu quý hai. Áp lực suy giảm đối với nền kinh tế đã gia tăng đáng kể so với các giai đoạn trước.”

Về các biện pháp chính sách của Bắc Kinh, Tiến sĩ Zhe nói thêm: “Về mặt chính sách, tác động lâu dài của các biện pháp trước đây nhằm kích thích tiêu dùng cần được đánh giá thêm, và các hành động tiếp theo nên được đưa ra dựa trên điều kiện thực tế. Quan trọng hơn, việc thúc đẩy nhu cầu nội địa nên dựa trên việc cải thiện thu nhập hộ gia đình. Do đó, cần phải có các biện pháp khả thi và hiệu quả để cải thiện môi trường việc làm, tăng cường an sinh xã hội, nâng cao thu nhập khả dụng của hộ gia đình, cải thiện kỳ vọng thị trường và cuối cùng thúc đẩy sự phục hồi kinh tế liên tục.”

Phản ứng thị trường tài chính

Thị trường đã phản ứng tích cực với tin tức về việc Trump dự kiến nói chuyện với Tập Cận Bình trong tuần này. Vào thứ Ba, ngày 3 tháng 6, Chỉ số Hang Seng đã tăng 1.12% trong phiên giao dịch buổi sáng. Chỉ số CSI 300 và Chỉ số Shanghai Composite lần lượt tăng 0.50% và 0.48%. Tuy nhiên, hiệu suất từ đầu năm đến nay (YTD) vẫn còn trái chiều. Chỉ số Hang Seng đã tăng 16.75% YTD, trong khi CSI 300 giảm 1.93%. Shanghai Composite tăng nhẹ 0.35%, vượt trội hơn Chỉ số Nasdaq Composite (YTD: -0.35%).

Trong khi đó, giá vàng đã tăng vọt 28.22% lên 3,365 USD YTD, phản ánh tác động của căng thẳng thương mại lên khẩu vị rủi ro.