Một trong những tiếng nói đáng chú ý nhất là Michael Kretschmer, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) – lực lượng chính trị trung hữu do Friedrich Merz lãnh đạo. Trong một tuyên bố gần đây, Kretschmer lập luận rằng các biện pháp trừng phạt Nga của EU hiện đã "hoàn toàn lỗi thời", đồng thời chỉ ra rằng chúng đang mâu thuẫn với cách tiếp cận của Mỹ trong bối cảnh Washington đẩy mạnh đàm phán hòa bình. Ông nhấn mạnh: "Khi nhận ra rằng bạn đang tự làm suy yếu chính mình nhiều hơn là làm tổn hại đối thủ, thì đã đến lúc cần phải cân nhắc lại liệu những chính sách này có thực sự đúng đắn hay không."

Những phát ngôn này ngay lập tức gây ra phản ứng mạnh mẽ trong nội bộ chính trị Đức. Kretschmer, vốn là người phản đối việc cung cấp vũ khí cho Ukraine, không phải là chính trị gia duy nhất kêu gọi tái lập quan hệ kinh tế với Moscow. Trong vài tuần qua, nhiều thành viên thuộc cả CDU của Merz lẫn đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trung tả đã lên tiếng với lập trường tương tự, tạo nên một áp lực lớn đối với chính sách của chính phủ Đức.

Sự thay đổi này đặc biệt gây khó khăn cho Friedrich Merz, người gần như chắc chắn sẽ trở thành Thủ tướng Đức tiếp theo. Với khả năng phải liên minh cùng SPD để thành lập chính phủ, Merz đang cố gắng thể hiện mình là một đồng minh vững chắc của Ukraine và châu Âu. Tuy nhiên, trong nội bộ CDU, sự chia rẽ ngày càng rõ nét khi ngày càng nhiều tiếng nói kêu gọi thực dụng hơn trong chính sách năng lượng. Đảng Xanh, một lực lượng mạnh mẽ ủng hộ Kyiv, đã công khai yêu cầu Merz phải kiểm soát những “người bạn của Putin” trong nội bộ CDU.

Mặc dù vậy, chính Merz cũng không có động thái mạnh mẽ nào để dập tắt xu hướng này. Điều này càng làm dấy lên lo ngại về việc chính sách năng lượng của Đức sẽ thay đổi đáng kể sau cuộc bầu cử tiếp theo.

Bên ngoài Đức, câu hỏi về tương lai nguồn cung năng lượng của châu Âu ngày càng trở nên cấp bách. Báo cáo từ Bloomberg cho thấy Lars Klingbeil, đồng lãnh đạo SPD và là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí Bộ trưởng Tài chính Đức, đã bác bỏ khả năng khôi phục nhập khẩu khí đốt từ Nga thông qua đường ống ngay cả khi đạt được thỏa thuận hòa bình tại Ukraine.

Tuy nhiên, trong giới doanh nghiệp, quan điểm lại có phần thực tế hơn. Patrick Pouyanne, CEO của TotalEnergies, phát biểu tại một sự kiện ngành năng lượng ở Berlin rằng: “Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu hai trong số bốn đường ống được đưa vào hoạt động trở lại, dù không phải cả bốn.” Ông nhấn mạnh thêm: “Không có cách nào để LNG từ các nguồn khác có thể cạnh tranh về giá với khí đốt Nga.”

Sự khác biệt rõ ràng giữa lập trường chính trị và thực tế kinh tế đang khiến bức tranh năng lượng châu Âu trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Mặc dù các chính phủ tuyên bố sẽ tiếp tục giảm phụ thuộc vào Nga, thực tế là LNG nhập khẩu từ Mỹ và Trung Đông vẫn có giá thành cao hơn đáng kể, tạo ra áp lực lớn lên các ngành công nghiệp và người tiêu dùng.

Trong khi phần lớn châu Âu vẫn kiên định với chính sách giảm phụ thuộc vào Nga, Hungary và Slovakia đang đi theo một hướng hoàn toàn khác. Cả hai quốc gia này không chỉ tiếp tục nhập khẩu khí đốt Nga, mà còn tăng mạnh khối lượng nhập khẩu, bất chấp việc Ukraine đã chính thức chấm dứt trung chuyển khí đốt Nga từ ngày 1/1 năm nay.

Hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto thông báo rằng trạm kết nối khí đốt Veľké Zlievce/Balassagyarmat giữa Hungary và Slovakia đã đạt công suất tối đa, nhằm thay thế lượng khí đốt bị gián đoạn do tuyến trung chuyển qua Ukraine bị đóng. Ông tuyên bố:

"Chúng tôi đã giải quyết được vấn đề cung cấp khí đốt cho Slovakia và Hungary, mặc dù Ukraine đã gây ra những khó khăn nghiêm trọng. Để đảm bảo nguồn cung khí đốt ổn định cho Slovakia thông qua Hungary ngay cả khi tuyến trung chuyển qua Ukraine bị cắt đứt, chúng tôi đã phải tăng công suất đường ống kết nối giữa hai nước."

Szijjarto cho biết, từ trước đến nay, khối lượng khí đốt vận chuyển giữa hai nước là 2.6 tỷ m³/năm. Tuy nhiên, với những điều chỉnh mới, con số này sẽ tăng thêm 900 triệu m³, đạt mức 3.5 tỷ m³/năm.

Điều đáng chú ý là so với mức kỷ lục của năm ngoái, chỉ trong ba tháng đầu năm nay, lượng khí đốt vận chuyển từ Hungary sang Slovakia đã tăng tới 50%. Đây là một tín hiệu rõ ràng cho thấy nhu cầu khí đốt Nga vẫn rất lớn, bất chấp các áp lực chính trị từ EU.

Mỹ tiếp tục dẫn đầu cung ứng LNG cho châu Âu năm 2023

Những diễn biến gần đây đặt ra câu hỏi quan trọng về tương lai chính sách năng lượng của châu Âu. Trong khi các chính phủ tiếp tục duy trì lập trường cứng rắn với Nga, thực tế thị trường cho thấy sự phụ thuộc vào năng lượng giá rẻ từ Moscow vẫn là một bài toán chưa có lời giải thỏa đáng.

Những áp lực kinh tế, đặc biệt từ ngành công nghiệp và các hộ gia đình, có thể sẽ buộc nhiều quốc gia phải tái đánh giá chính sách trừng phạt. Nếu xu hướng này tiếp tục, một số nước có thể tìm cách từng bước nối lại quan hệ kinh tế với Nga, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng.

Trong bối cảnh đó, Đức – nền kinh tế lớn nhất châu Âu – sẽ đóng vai trò then chốt trong việc định hình chiến lược chung của khối. Quyết định của chính phủ mới tại Berlin, sau cuộc bầu cử sắp tới, có thể tạo ra một bước ngoặt lớn trong chính sách năng lượng của toàn bộ khu vực.