Trong bối cảnh đó, Giám đốc đầu tư của tập đoàn Pimco, Dan Ivascyn, kêu gọi nhà đầu tư cân nhắc lại một nguyên tắc lâu đời về phân bổ danh mục đầu tư - ít nhất là cho đến hiện tại. Ông cho rằng, thay vì 60% cổ phiếu và 40% trái phiếu, các nhà đầu tư có thể cân nhắc đảo ngược tỷ lệ phân bổ đó. "Cách đây vài năm, trái phiếu đắt đỏ và cổ phiếu có vẻ rẻ hơn," ông giải thích. Nhưng bây giờ, "giá cả của chúng đã được điều chỉnh lại một cách đáng kể."

Phân bổ danh mục đầu tư 60/40 là gì?

Nguyên tắc 60/40 là một trong những khuôn mẫu danh mục đầu tư được biết đến nhiều nhất trong thế giới đầu tư. Nguyên tắc được thiết kế để tận dụng tiềm năng tăng trưởng của cổ phiếu đồng thời kiềm chế biến động ngắn hạn của chúng bằng cách nắm giữ trái phiếu - vốn là tài sản ổn định hơn. Khung này cũng tận dụng lợi thế từ mối quan hệ nghịch đảo điển hình giữa hai loại tài sản này - có nghĩa là cổ phiếu và trái phiếu có xu hướng biến động theo hướng ngược nhau. Khi cổ phiếu giảm, trái phiếu sẽ ở đó để giảm bớt thiệt hại. Các nhà hoạch định chiến lược cho rằng phân bổ theo tỷ lệ 60/40 giúp giảm một nửa mức độ biến động của cổ phiếu đồng thời mang lại lợi nhuận tốt cho những người có khả năng chấp nhận rủi ro ở mức trung bình.

Dĩ nhiên, không có chiến lược nào phù hợp cho tất cả mọi người. Các nhà đầu tư thường được khuyến khích điều chỉnh tỷ lệ phân bổ dựa trên mục tiêu, tuổi tác và khả năng chấp nhận rủi ro của họ. Nhà đầu tư trẻ tuổi tập trung vào tăng trưởng có thể nghiêng về phía cổ phiếu, trong khi những người sắp nghỉ hưu muốn bảo toàn vốn có thể chọn đầu tư nhiều hơn vào trái phiếu. Tuy nhiên, trong môi trường kinh tế hiện tại, ông Ivascyn gợi ý rằng các nhà đầu tư nói chung có thể dựa nhiều hơn vào trái phiếu.

Sự trở lại của phân bổ danh mục đầu tư 60/40

Năm 2022 là một trong những năm tồi tệ nhất đối với cổ phiếu, trái phiếu và các nhà đầu tư theo quy tắc 60/40 trong lịch sử gần đây. Cả cổ phiếu và trái phiếu đều lao dốc khi lạm phát tăng vọt và Fed nhanh chóng tăng lãi suất. Khi mối tương quan đáng tin cậy giữa cổ phiếu và trái phiếu bị phá vỡ, các nhà đầu tư dựa vào quy tắc 60/40 đã phải gánh chịu thiệt hại. Trong năm đó, một chỉ số của Morningstar được thiết kế làm chuẩn mực cho các danh mục đầu tư 60/40 đã giảm hơn 15%.

Tuy nhiên, ngày nay, với lãi suất dự kiến giảm và lạm phát được kiểm soát, trái phiếu một lần nữa mang lại lợi suất đáng kể và tiềm năng tăng giá. Lợi suất của trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm đang dao động quanh mức 4.20%, trong khi Chỉ số trái phiếu lõi Mỹ của Morningstar đã tăng gần 4.68% trong năm qua, so với mức giảm 13% trong năm 2022.

Tính đến thời điểm hiện tại của năm 2024, chỉ số chuẩn 60/40 của Morningstar đã tăng gần 9.5%. Với đà tăng 27% của thị trường chứng khoán trong 12 tháng qua đã giúp thúc đẩy lợi nhuận đó, nhưng định giá cũng đang tăng. Ví dụ, Chỉ số thị trường Mỹ của Morningstar được giao dịch với mức phí bảo hiểm 4.7% tính đến ngày 10/7, so với mức chiết khấu 2.0% của một năm trước.

Với việc trái phiếu trở nên hấp dẫn và cổ phiếu có vẻ đắt đỏ, Ivascyn nói, "quy tắc 60/40 cũ … dịch chuyển trở lại thành một thứ gì đó giống như 40/60." Thậm chí ông còn cho rằng có thể chấp nhận khung phân bổ là 35% cổ phiếu/65% trái phiếu.

Một cách để định lượng lợi ích của việc thêm nhiều trái phiếu vào danh mục đầu tư là thông qua phần bù rủi ro vốn cổ phần (equity risk premium) - đo lường mức lợi nhuận mà nhà đầu tư mong đợi để biện minh cho những rủi ro khi đầu tư vào cổ phiếu so với trái phiếu. Con số này được tính bằng cách lấy lợi suất thực tế của cổ phiếu trừ đi lợi suất thực tế của trái phiếu. Phần bù rủi ro vốn cổ phần cao hơn cho thấy việc nhà đầu tư ưu tiên cổ phiếu là hợp lý.

"Vào thời điểm trái phiếu đắt đỏ nhất, các khung phân bổ này có thể gợi ý rằng thay vì 60/40, bạn nên phân bổ 70%, thậm chí 80% vào cổ phiếu và phần còn lại vào trái phiếu," ông Ivascyn nói. Phần bù rủi ro vốn cổ phần đã tăng lên 5% vào năm 2008 và trong lịch sử, con số này đã tăng cao tới 9% vào năm 1982.

Ngược lại, phần bù rủi ro thấp hơn là lý lẽ để nắm giữ nhiều trái phiếu hơn vì điều đó có nghĩa là nhà đầu tư không mong đợi nhận được nhiều tiền thưởng bổ sung cho rủi ro gia tăng mà họ phải gánh chịu trên thị trường chứng khoán.

Cuối tháng 6, lãi suất thực tế của cổ phiếu vào khoảng 3.0%, trong khi lợi suất thực tế của trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 30 năm là khoảng 2.1%. Theo tính toán của Pimco, phần bù rủi ro vốn cổ phần chỉ còn dưới 1% - một con số thấp hiếm thấy. Đây là lý lẽ chính đáng để phân bổ nhiều hơn cho trái phiếu.

Một lý do khác để đưa thêm trái phiếu vào danh mục đầu tư thậm chí còn đơn giản hơn: Lợi suất cao, nghĩa là nhà đầu tư có thể kỳ vọng lợi nhuận tương đối cao từ trái phiếu nắm giữ trong vài năm tới. "Thông thường, lợi suất đầu vào của một danh mục trái phiếu tín dụng cao là ước tính khá tốt cho mức lợi nhuận tối thiểu bạn sẽ kiếm được trong khoảng thời gian 5 năm", Ivascyn giải thích.

Hiện tại, theo ông, các nhà đầu tư chuyển hướng sang các tài sản có hiệu suất cao (như chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp của các cơ quan) ngoài trái phiếu chính phủ và các trái phiếu khác, có thể xây dựng một danh mục trái phiếu chất lượng cao, đa dạng hóa với lợi suất 6% hoặc thậm chí 7% trước bất kỳ biến động giá nào. "Trong lịch sử, đó là một mức lợi nhuận khá tốt."

Không cần vượt trội cổ phiếu để có lợi nhuận

Tất nhiên, không thể dự đoán thị trường chứng khoán sẽ hoạt động như thế nào trong 5 năm tới, đặc biệt là khi sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo đang đẩy thị trường lên cao. “Chúng tôi không đảm bảo trái phiếu sẽ vượt trội cổ phiếu,” Ivascyn nói. “Chúng tôi chỉ đang nói rằng trái phiếu đại diện cho một lựa chọn khá tuyệt vời trong thời điểm hiện tại.” Nói cách khác, so với thị trường chứng khoán, giờ đây các nhà đầu tư có thể hướng đến thị trường trái phiếu để có lợi nhuận vững chắc, dự đoán được và ít biến động hơn.

Dĩ nhiên, điều quan trọng cần nhớ là danh mục đầu tư 60/40 chỉ là một hướng dẫn và tỷ lệ phân bổ tài sản lý tưởng sẽ luôn khác nhau giữa các nhà đầu tư. “Điều quan trọng là khách hàng đang ở giai đoạn nào trong vòng đời của họ, chu kỳ kiếm tiền của họ,” Ivascyn nói. Nhà đầu tư trẻ tuổi sẽ muốn ưu tiên tiềm năng tăng trưởng của cổ phiếu, trong khi nhà đầu tư lớn tuổi sẽ ưu tiên ổn định thu nhập.

Hãy quên tỷ lệ 60/40 đi! Những biến động trên thị trường trái phiếu báo hiệu một sự thay đổi đáng kể trong cách phân bổ tài sản trong tương lai. "Bất kể tỷ lệ phân bổ trung tính của bạn cách đây vài năm là gì, thì bây giờ tỷ lệ đó nên có nhiều trái phiếu hơn, ít cổ phiếu đi và có thể ít tiền mặt hơn," Ivascyn nhấn mạnh. "Đó chính là điều then chốt."