Đài Loan giữ vai trò đặc biệt trong chuỗi cung ứng toàn cầu, là nơi sản xuất chip điện tử cao cấp cho cả Mỹ lẫn Trung Quốc. Đồng nội tệ của hòn đảo này – vốn được ngân hàng trung ương kiểm soát chặt chẽ để duy trì ổn định – đã bất ngờ tăng 8% chỉ trong vòng 48 giờ. Các nhà giao dịch cho biết nhu cầu bán USD tăng vọt, trong khi gần như không có người mua, do các doanh nghiệp xuất khẩu, công ty bảo hiểm và nhà đầu tư ồ ạt chuyển đổi tiền sang đồng nội tệ.

Dù chưa rõ yếu tố nào trực tiếp kích hoạt đợt tăng giá đột biến, nhưng diễn biến này trùng thời điểm kết thúc vòng đàm phán thương mại Mỹ – Đài tại Washington, làm dấy lên đồn đoán rằng hai bên đã đạt được thỏa thuận ngầm: Đài Loan để đồng tiền mạnh lên, đổi lại được nhượng bộ về thương mại.

Ngân hàng trung ương Đài Loan bác bỏ hoàn toàn thông tin này. Tuy nhiên, thị trường vẫn nghi ngờ việc nhà chức trách “ngầm bật đèn xanh” cho đà tăng của đồng tiền – điều có thể phù hợp với lợi ích của Mỹ trong bối cảnh hiện tại. Biến động này cho thấy các doanh nghiệp từng tích trữ lượng lớn USD trong nhiều năm – nhất là các công ty xuất khẩu và bảo hiểm – giờ đang đứng trước sức ép phải chuyển đổi tài sản về đồng nội tệ.

“Mức tăng của đồng TWD lần này là nhanh nhất tôi từng thấy,” một lãnh đạo tài chính tại Đài Loan cho biết. “Dòng vốn nóng đang đổ vào, và ngân hàng trung ương đang để mặc cho điều đó diễn ra. Nhiều người cho rằng có áp lực từ phía Mỹ – và tôi tin điều đó là thật.”

Trong khi đó, ngân hàng trung ương Đài Loan khẳng định Mỹ không hề yêu cầu nước này làm mạnh đồng tiền. Biến động gần đây, theo cơ quan này, xuất phát từ dòng tiền nước ngoài đổ vào và kỳ vọng của doanh nghiệp về xu hướng tăng giá của TWD. Tổng thống Đài Loan Lai Thanh Đức cũng lên tiếng bác bỏ tin đồn liên quan đến đàm phán tỷ giá với Mỹ, kêu gọi người dân không lan truyền thông tin sai lệch.

Văn phòng Đàm phán Thương mại Đài Loan xác nhận không hề có bàn thảo về tỷ giá, cũng như không có sự tham gia của ngân hàng trung ương trong các cuộc đàm phán. Dù vậy, đồng TWD vẫn đóng cửa ở mức cao nhất trong hơn hai năm vào thứ Hai, đạt 30.145 TWD đổi 1 USD.

Từ đâu mà ra?

Đồng TWD đã bắt đầu xu hướng tăng từ đầu tháng 4 – ngay sau khi Tổng thống Trump công bố mức thuế nhập khẩu lên tới 32% với hàng hóa từ Đài Loan (sau đó bị đình chỉ).

Ban đầu, đà tăng có vẻ được hỗ trợ bởi dấu hiệu hạ nhiệt trong căng thẳng Mỹ – Trung. Nhưng sau đó, các yếu tố nội tại của thị trường tài chính Đài Loan đã khiến nhu cầu mua vào TWD tăng vọt. Các doanh nghiệp xuất khẩu lo sợ nguồn thu USD giảm giá trị, trong khi các công ty bảo hiểm chứng kiến giá trị tài sản đầu tư ở nước ngoài tụt mạnh tính theo TWD – dẫn đến làn sóng bán USD, mua TWD để phòng ngừa rủi ro tỷ giá.