Khi xem xét sản lượng kinh tế của một quốc gia, hầu hết thời gian, việc loại bỏ tác động của những thay đổi về lạm phát là điều hợp lý. Nhưng tất cả sẽ khác khi một quốc gia trải qua tình trạng giảm phát. Trong trường hợp đó, GDP thực tế bị thổi phồng do giá cả giảm. Đó là lúc GDP danh nghĩa có thể cung cấp thông tin rõ ràng hơn về các điều kiện - giống như trường hợp trong “thập kỷ mất mát” của Nhật Bản.

Các hộ gia đình biết rằng thu nhập của họ đã giảm và chi tiêu ít hơn. Các công ty thấy doanh thu của họ giảm và cắt giảm đầu tư và tuyển dụng. Gánh nặng nợ của chính phủ tăng lên khi thu nhập thuế bị đình trệ. Đó là một chu kỳ khó phá vỡ.

Ngày nay, Trung Quốc đang vật lộn với tình trạng giảm phát. Lạm phát chính đang diễn ra với tốc độ chậm nhất trong hơn ba năm và giá đầu vào nhà máy vẫn kẹt trong tình trạng giảm phát, như đã từng xảy ra kể từ cuối năm 2022. Theo Bloomberg Economics, thước đo giá rộng nhất, chỉ số giảm phát GDP, đã giảm trong năm quý và đà giảm này có thể sẽ kéo dài đến năm 2025:

Điều này có nghĩa là việc xem xét GDP thực tế có nguy cơ bỏ lỡ các tín hiệu quan trọng. Tăng trưởng thực tế ở mức 4.7% trong quý trước, có thể vẫn phù hợp với mục tiêu khoảng 5% của chính phủ cho cả năm. Nhưng GDP danh nghĩa chỉ tăng 3.97% so với cùng kỳ năm trước.

Trong một lưu ý gần đây, các nhà kinh tế Xinyu Ji và Xiangrong Yu của Citigroup đã viết rằng: "Các nhà hoạch định chính sách vẫn tập trung vào tăng trưởng thực tế thay vì tăng trưởng danh nghĩa do họ vẫn chưa bị thúc đẩy hành động. Nhưng tác động của giảm phát là điều không còn nghi ngờ gì nữa".

Điểm yếu như vậy đang thúc đẩy các nhà kinh tế kêu gọi nới lỏng chính sách tiền tệ thêm nữa. Nhưng như Michael Pettis, một thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, lập luận, điều này có thể không phá vỡ chu kỳ giảm phát ở Trung Quốc ngày nay giống như những gì đã xảy ra trong những “thập kỷ mất mát” của Nhật Bản.

Ngược lại với các nền kinh tế phương Tây như Mỹ, nơi nới lỏng chính sách tiền tệ giúp thúc đẩy tiêu dùng và gây ra lạm phát, tiền dễ kiếm ở Trung Quốc có xu hướng chảy qua các ngân hàng đến phía cung của nền kinh tế, thúc đẩy sản lượng và hạ giá. Và điều này có thể tệ hơn.

Ông Pettis cho biết: "Thật trớ trêu, có lẽ lý do Trung Quốc không trải qua nhiều đợt giảm phát hơn là nền kinh tế đã đầu tư quá nhiều đến mức tác động tích cực của phía cung từ việc mở rộng tín dụng đã mất đi phần lớn sức mạn".

Có thể thấy thâm hụt cầu trong nước trong số liệu thương mại của thứ Ba, với nhập khẩu hầu như không tăng trong khi xuất khẩu dễ dàng vượt qua ước tính của các nhà kinh tế vào tháng 8. Mặc dù việc tiếp tục mở rộng xuất khẩu là tích cực cho nền kinh tế, các công ty Trung Quốc đang phải giảm giá để đảm bảo doanh số, với khối lượng hàng hóa tăng nhanh hơn giá trị trong những tháng gần đây.