Một dấu hiệu đáng chú ý cho thấy vàng có thể đã đạt đỉnh nằm ở tâm lý nhà đầu tư. Theo khảo sát mới nhất của Bank of America, gần 50% các nhà quản lý quỹ cho rằng vàng đang bị định giá quá cao — tỷ lệ cao nhất trong lịch sử khảo sát. Điều đáng nói là trong hai lần gần nhất xảy ra hiện tượng đồng thuận cao như vậy — vào năm 2011 và 2020 — giá vàng đều sụt giảm mạnh sau đó. Đặc biệt, sau cú lao dốc năm 2011, phải mất tới một thập kỷ vàng mới lấy lại được mức đỉnh cũ theo giá danh nghĩa. Trong khi ở các thị trường khác, sự đồng thuận thường dẫn đến đảo chiều xu hướng, thì với vàng, tâm lý đám đông lại tỏ ra chính xác một cách đáng ngạc nhiên. Nếu lịch sử lặp lại, đợt tăng giá vừa qua của vàng có thể đang đi đến hồi kết.

Thông thường, trong thế giới đầu tư, khi số đông nhà quản lý quỹ cùng đồng thuận rằng một tài sản đang bị định giá quá cao hoặc quá thấp, thị trường sẽ có xu hướng đi ngược lại kỳ vọng đó. Sự đồng thuận sâu rộng thường báo hiệu rằng mọi người đã "vào hết vị thế", không còn nhà đầu tư mới để duy trì đà tăng hoặc giảm, khiến giá tài sản đứng yên hoặc đảo chiều. Thế nhưng, vàng lại là một ngoại lệ kỳ lạ. Trong quá khứ, mỗi khi phần lớn nhà đầu tư cùng cho rằng vàng bị định giá quá cao — như các giai đoạn năm 2011 và 2020 — thì giá vàng thực sự lao dốc sau đó. Tâm lý đám đông, vốn thường sai, lại tỏ ra chính xác một cách bất ngờ khi nói đến vàng. Và hiện tại, với gần 50% nhà quản lý quỹ cùng cho rằng vàng đang bị định giá quá cao, câu hỏi đặt ra là: liệu lịch sử sắp lặp lại?

Hamad Hussain từ Capital Economics cho rằng đợt tăng giá của vàng lần này có thể đã đi đến hồi kết, và kim loại quý này nhiều khả năng sẽ bị "giam chân" trong vùng đi ngang. Lý do trước hết đến từ yếu tố chu kỳ: hai đợt tăng giá lớn trong lịch sử, giai đoạn 1976–1980 và 2008–2012, đều kéo dài khoảng ba đến bốn năm — và đợt tăng hiện tại cũng đã "già" tương đương. Ngoài ra, nhóm của Hussain dự báo đồng USD sẽ phục hồi trong trung hạn, tạo áp lực giảm giá đối với vàng — vốn là tài sản không sinh lãi và định giá bằng USD. Một điểm đáng chú ý khác là các quỹ ETF vàng, vốn từng đứng ngoài cuộc suốt phần lớn đợt tăng vừa qua, nay đang hút vốn trở lại. Điều này cho thấy các nhà đầu tư tài chính phương Tây có thể đang quay lại thị trường. Tuy nhiên, đây lại là nhóm đặc biệt nhạy cảm với sức mạnh của đồng USD và lãi suất thực của Mỹ — những yếu tố thường bất lợi cho giá vàng.

Kỳ vọng lạm phát trên thị trường đang thay đổi theo hướng đáng chú ý sau khi chính quyền Trump điều chỉnh kế hoạch áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc. Trước đó, lo ngại về một đợt tăng giá ngắn hạn khiến kỳ vọng lạm phát trong ngắn hạn (đo bằng inflation swaps) tăng vọt, trong khi kỳ vọng dài hạn vẫn ổn định — phản ánh quan điểm rằng lạm phát do thuế quan sẽ chỉ mang tính tạm thời hoặc bị triệt tiêu bởi suy thoái. Tuy nhiên, sau khi chính quyền rút lại phần nào các mức thuế, kỳ vọng ngắn hạn đã nhanh chóng hạ nhiệt. Trái lại, kỳ vọng lạm phát dài hạn lại bắt đầu nhích lên từ giữa tháng Tư, cho thấy thị trường đang bắt đầu lo ngại hơn về áp lực giá trong trung và dài hạn — một phần đến từ triển vọng tăng trưởng vẫn mạnh mẽ của nền kinh tế Mỹ, phần khác do khả năng các mức thuế cao sẽ không biến mất sớm như kỳ vọng.

Việc chính quyền Trump giảm bớt thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc đã góp phần hạ nhiệt kỳ vọng lạm phát trong ngắn hạn, giúp giảm áp lực tăng giá ngay trước mắt. Tuy nhiên, thị trường lại ghi nhận kỳ vọng lạm phát dài hạn có dấu hiệu gia tăng, phần nào phản ánh niềm tin vào triển vọng kinh tế Mỹ vẫn khá vững mạnh. Đây là một thông tin đáng chú ý đối với Fed, bởi kỳ vọng lạm phát dài hạn là một trong những yếu tố then chốt quyết định chính sách lãi suất. Nếu kỳ vọng này tiếp tục leo thang, đặc biệt khi tiến gần mức 3%, Fed nhiều khả năng sẽ phải duy trì lãi suất cao trong thời gian dài hơn, dù thị trường lao động có thể đang có dấu hiệu suy yếu. Điều này đồng nghĩa với việc chính sách tiền tệ thắt chặt có thể kéo dài hơn dự kiến, ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế và thị trường tài chính.

Và có lý do để nghĩ rằng chúng sẽ tiếp tục tăng. Kỳ vọng lạm phát dài hạn đang ở quanh mức ngay trước “ngày giải phóng” — nhưng thuế quan hiện nay cao hơn nhiều so với ngày 1 tháng 4 (mức thuế 30% đối với Trung Quốc vẫn sẽ được cảm nhận, như Walmart vừa chỉ ra). Có thể trước “ngày giải phóng”, thị trường đã kỳ vọng thậm chí còn tồi tệ hơn; Trump đã đưa ra mức thuế toàn cầu 10% và 60% đối với Trung Quốc trong chiến dịch tranh cử. Thị trường cũng có thể đã tin vào giao dịch “Taco”, và cho rằng thuế quan sẽ sớm thấp hơn nữa. Tuy nhiên, nếu mức 30% được giữ nguyên trong dài hạn, áp lực lạm phát có thể tăng lên trên toàn bộ nền kinh tế.

breakeven inflation (%) showing Regime change" src="https://www.ft.com/__origami/service/image/v2/images/raw/https%3A%2F%2Fd6c748xw2pzm8.cloudfront.net%2Fprod%2F995f6f30-31b7-11f0-b478-477ba285803b-standard.png?source=next-article&fit=scale-down&quality=highest&width=700&dpr=1" />