IAEA báo động: Israel tấn công khiến Iran có cơ hội bứt phá hạt nhân
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng khi các cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạt nhân Iran làm gián đoạn hoàn toàn hoạt động giám sát. Trong bối cảnh Iran tuyên bố ngừng hợp tác như trước, kho uranium gần đạt cấp độ vũ khí của nước này nay có thể nằm ngoài tầm kiểm soát. Nguy cơ Tehran tiến hành “bứt phá hạt nhân” chưa bao giờ rõ ràng và cấp bách hơn.

Ban lãnh đạo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) họp vào thứ Hai tại Vienna, chỉ vài ngày sau cuộc bỏ phiếu gây chia rẽ cho rằng Iran không tuân thủ các nghĩa vụ pháp lý của mình. Chưa đầy 24 giờ sau khi nghị quyết được thông qua, Israel bắt đầu ném bom các địa điểm hạt nhân của quốc gia vùng Vịnh Ba Tư này, ám sát các nhà khoa học liên quan đến chương trình và tấn công các khu dân cư tại thủ đô Tehran.
Xung đột đã làm phức tạp nghiêm trọng khả năng của IAEA trong việc kiểm kê kho uranium được làm giàu cao của Iran, thứ có thể nhanh chóng được chuyển thành nhiên liệu cho 10 đầu đạn, nếu chính phủ Tehran quyết định theo đuổi vũ khí hạt nhân. Trước khi các cuộc tấn công bắt đầu, các thanh tra viên của IAEA đã thực hiện hơn một lần kiểm tra mỗi ngày tại các địa điểm hạt nhân của Iran, theo dõi lượng uranium tồn kho đến từng gram.
Theo Thứ trưởng Ngoại giao Kazem Gharibabadi, Iran đã triển khai "các biện pháp đặc biệt" để bảo vệ kho uranium và các máy móc làm giàu của họ. "Chúng tôi sẽ không còn hợp tác với cơ quan này như trước đây nữa," ông nói, đồng thời cho biết Iran sẽ xem xét các yêu cầu cụ thể của IAEA về quyền tiếp cận.
Khoảng 400 kilogram (880 pound) uranium được làm giàu cao của Iran có thể chứa vừa trong ba hoặc bốn bình chứa dễ dàng che giấu, theo Robert Kelley, một kỹ sư vũ khí hạt nhân và cựu thanh tra viên của IAEA. Ngay cả khi Israel phá hủy cơ sở hạ tầng làm giàu của Iran, vị trí của lượng vật liệu đó vẫn cần được xác minh.
Bloomberg