Ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đang đối mặt với áp lực lớn do tình trạng dư thừa công suất và cuộc chiến giá kéo dài, khiến giới chức quản lý và lãnh đạo ngành lo ngại về khả năng tồn tại bền vững trong dài hạn.

Lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc gần đây đã cam kết sẽ chấm dứt tình trạng giảm giá thiếu kiểm soát và hỗ trợ loại bỏ dần công suất sản xuất lạc hậu một cách có trật tự, theo truyền thông nhà nước đưa tin đầu tháng này.

Dữ liệu từ LSEG về 33 nhà sản xuất ô tô niêm yết có trụ sở tại Trung Quốc cho thấy các chỉ số tài chính chính của ngành đã suy yếu trong sáu năm qua, phản ánh rõ tác động tiêu cực từ cuộc cạnh tranh giá gay gắt bắt đầu từ năm 2023. Thời gian trung bình để thanh toán cho nhà cung cấp và các chủ nợ ngắn hạn khác đã tăng từ 99 ngày năm 2019 lên 108 ngày trong năm 2024.

Kể từ ngày 1 tháng 6, một quy định mới đã có hiệu lực, yêu cầu các công ty lớn phải thanh toán ngay sau khi nhận hàng hóa, dịch vụ kỹ thuật hoặc nguyên vật liệu.

Joerg Wuttke, đối tác tại DGA-Albright Stonebridge Group (Washington), nhận định: “Quy định này sẽ tạo ra một sân chơi công bằng hơn, đồng thời ngăn chặn việc các nhà sản xuất ô tô sử dụng nhà cung cấp như ngân hàng.” Ông cũng cho biết các nhà cung cấp ở châu Âu, đặc biệt là Đức, thường thanh toán trong vòng 40–50 ngày.

Trong số các thương hiệu lớn, BYD – nhà sản xuất xe điện hàng đầu – ghi nhận thời gian thanh toán trung bình tăng từ 81 ngày năm 2019 lên 127 ngày trong năm 2024, theo dữ liệu từ LSEG. Tuy nhiên, BYD phản hồi rằng con số này đã giảm từ 139 ngày xuống còn 127 ngày trong cùng giai đoạn nếu tính cả các khoản ghi chú phải trả.

Geely Automobile cũng ghi nhận mức tăng thời gian thanh toán từ 139 ngày lên 193 ngày. Công ty từ chối bình luận.

Ngược lại, Great Wall Motor Co đã rút ngắn chu kỳ thanh toán từ 115 ngày xuống còn 94 ngày vào năm 2024. Tuy nhiên, công ty chưa phản hồi yêu cầu bình luận từ Reuters.

Tồn kho của toàn ngành đã tăng hơn gấp đôi, đạt 370 tỷ nhân dân tệ (khoảng 51.5 tỷ USD) vào năm 2024 so với năm 2019, ngay cả khi nhiều đại lý nỗ lực đẩy hàng ra thị trường để đạt chỉ tiêu doanh số.

Tổng nợ của các nhà sản xuất ô tô cũng tăng mạnh, đạt 959 tỷ nhân dân tệ vào năm ngoái – tăng 56% so với năm 2019. Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu trung bình của ngành cũng tăng 21 điểm phần trăm, lên mức 51.3%.

Biên lợi nhuận ròng trung bình của ngành đã giảm mạnh, từ 2.7% năm 2019 xuống chỉ còn 0.83% vào năm 2024. Tuy vậy, BYD đã cải thiện đáng kể biên lợi nhuận từ 1.7% lên 5.4%, phần lớn nhờ cơ cấu doanh thu thay đổi. Tỷ trọng doanh thu từ mảng ô tô đã tăng từ 49.5% lên 79.4%.

Trong khi đó, Nio Inc và Xpeng Inc – hai trong số những thương hiệu xe điện nổi bật nhất – ghi nhận thời gian thanh toán dài nhất: Nio là 223 ngày, còn Xpeng là 237 ngày. Cả hai công ty vẫn chưa có lãi, nhưng đã thu hẹp đáng kể mức lỗ ròng trong giai đoạn này.

Nio tuyên bố sẽ cam kết thanh toán trong vòng 60 ngày cho các nhà cung cấp. Xpeng cũng cho biết thanh khoản tiền mặt đang được cải thiện và CEO He Xiaopeng đã cam kết tại một sự kiện gần đây rằng công ty sẽ nỗ lực đạt mục tiêu thanh toán trong vòng 60 ngày "sớm nhất có thể".