Điều tưởng như sẽ là một thùng thuốc súng địa chính trị lại kết thúc như một vở kịch với kịch bản đã được viết trước. Giá dầu không chỉ giảm – mà sụp đổ – sau khi Tổng thống Trump tuyên bố một “lệnh ngừng bắn toàn diện” giữa Iran và Israel, trong một thông điệp được đăng tải đơn giản trên Truth Social. Dầu Brent mất gần 8%, xóa sạch toàn bộ phần bù chiến tranh được cộng vào kể từ khi tên lửa đầu tiên nhắm vào Natanz.

Đây không phải là lệnh ngừng bắn, mà là cú “giật thảm” cho những nhà đầu cơ vẫn giữ vị thế dài dựa trên kịch bản xung đột toàn diện. Đa số nhà giao dịch – đặc biệt là những người theo dõi các dự đoán trên Polymarket – đã giảm mức độ rủi ro chiến tranh từ trước đó và hành động nhanh chóng khi Iran tung ra những đòn tấn công mang tính biểu tượng về phía căn cứ Al Udeid, kèm theo những tín hiệu rõ ràng như lời xin phép bắn pháo hoa. Khi phía Qatar xác nhận không có thương vong hay thiệt hại, thị trường nhanh chóng chuyển sang trạng thái “bán theo tin tức”. Giá WTI xuyên thủng ngưỡng $65 như thể sập cửa.

Diễn biến giá cho thấy rõ điều gì đang thực sự xảy ra: đây là một sự giảm leo thang được dàn dựng. Một “Cuộc chiến 12 ngày” với các bước đi có kiểm soát và gần như không ảnh hưởng đến hạ tầng dầu mỏ không thể là lý do để giá tăng bền vững. Iran không động đến Eo biển Hormuz. Israel tránh nhắm vào các nhà máy lọc dầu. Còn Trump? Vừa đóng vai nhà trung gian, vừa đóng vai người vỗ về thị trường năng lượng.

Khi yếu tố địa chính trị lắng xuống, giá dầu buộc phải đối mặt với các thực tại không mấy tích cực: nguồn cung toàn cầu đang dư thừa, trong khi nhu cầu tăng trưởng chậm lại. OPEC+ đang âm thầm tăng sản lượng – không phải vì tự tin, mà vì lo ngại mất thị phần trong nửa cuối năm. Tuyên bố của Trump kêu gọi giá dầu rẻ và gia tăng khai thác nội địa cũng gửi một tín hiệu rõ ràng tới các nhà sản xuất: đừng mong được Nhà Trắng bảo vệ.

Thông điệp lớn hơn không thể rõ ràng hơn: động lực đến từ chiến tranh đã biến mất, và dầu mỏ giờ đây nằm lại dưới sự chi phối của các yếu tố cơ bản. Và những yếu tố này? Không cho thấy một lý do để “bắt đáy”. Tồn kho toàn cầu đang tăng, nhu cầu tiêu thụ yếu, và khẩu vị rủi ro đang rời bỏ các tài sản hữu hình.

Nếu lệnh ngừng bắn hiện tại được duy trì – và các dấu hiệu ban đầu cho thấy điều đó khả thi – thì bước đi tiếp theo của giá dầu sẽ không bị dẫn dắt bởi tên lửa, mà bởi dữ liệu. Thị trường đã điều chỉnh lại kỳ vọng cho một mùa hè ít pháo sáng từ Vịnh Ba Tư và nhiều hơn về biên lợi nhuận nhà máy lọc dầu, hàng tồn kho sản phẩm, và bài đăng tiếp theo của Trump trên X hay Truth Social.

"Chiến tranh 12 ngày" có thể đã làm rung chuyển thần kinh thị trường, nhưng không làm rung chuyển các thùng dầu. Với Trung Đông yên tĩnh trở lại và nguồn cung dồi dào, dầu mỏ đang phải học một bài học rõ ràng: trên một thị trường vận hành bằng nỗi sợ tương lai, đôi khi hòa bình là cú “short” đáng gờm nhất.