Thỏa thuận ngừng bắn này, vẫn cần được Moskva chấp thuận, được công bố trong tuyên bố chung sau nhiều giờ đàm phán giữa các nhà ngoại giao Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Saudi. Phía Hoa Kỳ cam kết sẽ lập tức khôi phục việc cung cấp vũ khí, đạn dược và chấm dứt việc đình chỉ chia sẻ thông tin tình báo - yếu tố mà Kyiv lo ngại sẽ làm suy yếu nghiêm trọng khả năng phát hiện và tấn công các mục tiêu chiến lược.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bày tỏ hy vọng Nga sẽ đồng ý với đề xuất ngừng bắn này và tiết lộ kế hoạch đối thoại trực tiếp với Tổng thống Vladimir Putin. "Ukraine đã đồng ý, và chúng tôi hy vọng Nga cũng sẽ làm như vậy," Trump phát biểu với báo giới bên ngoài Nhà Trắng. Đáp lại, Maria Zakharova, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, xác nhận Moskva "không loại trừ khả năng tiếp xúc với đại diện Hoa Kỳ trong những ngày tới," theo thông tin từ hãng tin quốc gia Tass.

Lệnh ngừng bắn toàn diện này, với khả năng gia hạn nếu được cả hai bên chấp thuận, vượt xa đề nghị ngừng bắn hạn chế mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã đưa ra trước cuộc hội đàm quan trọng với phái đoàn Mỹ tại Jeddah. Đề xuất ban đầu của Kyiv chỉ nhắm đến việc ngừng các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa tầm xa cũng như đình chỉ các hoạt động quân sự trên Biển Đen.

Kế hoạch ngừng bắn được công bố vào ngày hôm qua, chỉ vài giờ sau khi Nga báo cáo cuộc tấn công bằng máy bay không người lái quy mô lớn nhất nhắm vào Moscow kể từ khi xung đột toàn diện bùng phát vào tháng 2/2022, với hơn 90 máy bay không người lái tấn công vào thủ đô và tổng cộng 343 thiết bay bị bắn hạ trên toàn lãnh thổ Nga.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio, người dẫn đầu phái đoàn Mỹ, nhấn mạnh: "Trước khi bước vào đàm phán, các bên phải dừng việc tấn công vào nhau." Trên nền tảng Telegram, Tổng thống Zelenskyy xác nhận Hoa Kỳ đã đề xuất lệnh ngừng bắn toàn diện trong 30 ngày, không chỉ giới hạn ở tên lửa, máy bay không người lái và bom, không chỉ trên Biển Đen, mà còn dọc theo toàn bộ tuyến đầu chiến sự.

"Ukraine chấp nhận đề xuất này, chúng tôi đánh giá đây là bước tiến tích cực và sẵn sàng thực hiện hành động này và Hoa Kỳ cần thuyết phục Nga hưởng ứng", ông viết.

Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Mike Waltz, một thành viên quan trọng trong phái đoàn đàm phán tại Jeddah, tiết lộ hai bên đã thảo luận về những chi tiết cụ thể về lộ trình chấm dứt cuộc chiến một cách vĩnh viễn. Ông Waltz khẳng định Tổng thống Trump sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm ngừng viện trợ và hỗ trợ an ninh cho Ukraine, đồng thời cho biết ông dự định đối thoại với người đồng cấp Nga trong những ngày tới.

Trước đó, Tổng thống Zelenskyy đã kiên quyết phản đối việc ngừng hành động thù địch mà không có cơ chế giám sát, thực thi và bảo đảm an ninh để ngăn chặn Nga tấn công tiếp, coi đó là thỏa thuận giả tạo mà Moscow có thể lợi dụng. Tuy nhiên, lập trường cứng rắn này đã khiến Washington bất bình, dẫn đến cuộc tranh cãi gay gắt giữa Tổng thống Zelenskyy với Tổng thống Trump tại Nhà Trắng vào ngày 28/2, tiếp theo là quyết định đình chỉ viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo.

Một quan chức cấp cao Ukraine phát biểu với tờ Financial Times từ Jeddah rằng Kyiv hoàn toàn đồng thuận với lệnh ngừng bắn, đặt trách nhiệm vào phía Moscow. "Câu hỏi bây giờ là Nga họ sẵn sàng đến đâu?" vị quan chức này nhấn mạnh. Ngoại trưởng Rubio bày tỏ hy vọng Nga sẽ đồng ý để các cuộc đàm phán có thể bắt đầu và chấm dứt cuộc chiến này vĩnh viễn theo hướng có thể chấp nhận được và bền vững cho cả hai bên.

Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer - người đã góp phần hàn gắn mối quan hệ giữa Zelenskyy và Trump, mô tả các cuộc đàm phán Mỹ - Ukraine là thời khắc quan trọng cho hòa bình tại Ukraine. Lãnh đạo Liên minh Châu Âu nhiệt liệt hoan nghênh kết quả đạt được tại Jeddah và khẳng định sẵn sàng đóng vai trò toàn diện, cùng với các đối tác, trong tiến trình đàm phán hòa bình sắp tới.