Chỉ một tuần sau, vị Tổng thống Mỹ buộc phải quay đầu, tuyên bố tạm hoãn áp thuế bổ sung trong vòng 90 ngày đối với phần lớn các quốc gia – trừ Trung Quốc. Động thái lùi bước này giúp hạ nhiệt phần nào cơn hỗn loạn trên thị trường, nhưng nó không phải là tín hiệu của sự ổn định quay trở lại. Thị trường chứng khoán tiếp tục lao dốc trong ngày thứ Năm, phản ánh tâm lý bất an trước viễn cảnh một cuộc chiến thương mại toàn diện giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới – một cuộc đối đầu đe dọa phá vỡ trật tự thương mại và tiền tệ toàn cầu được xây dựng suốt nhiều thập kỷ qua.

Mức thuế 10% mà ông Trump đe dọa áp dụng lên phần lớn hàng nhập khẩu vào Mỹ không chỉ đơn thuần là con số, mà là biểu tượng cho một tư duy chính sách dựa trên đối đầu và tính toán ngắn hạn. Uy tín của chính quyền Mỹ – vốn là trụ cột cho vị thế đồng USD trong vai trò đồng tiền dự trữ toàn cầu – đã chịu một cú đánh mạnh. Mất mát này không thể đo đếm chỉ bằng điểm số trên các bảng điện tử Phố Wall, mà nằm ở sự xói mòn niềm tin vào sự nhất quán và lý trí trong hành động của siêu cường số một thế giới.

Đằng sau quyết định xuống thang của ông Trump là làn sóng phản ứng dữ dội từ nội bộ Đảng Cộng hòa, giới lãnh đạo doanh nghiệp, và đặc biệt là thị trường tài chính. Tuy nhiên, yếu tố then chốt buộc Nhà Trắng phải “nháy mắt” chính là cú trượt sâu của thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ – một trong những thước đo tín nhiệm vững chắc nhất đối với chính sách quốc gia. Mọi nỗ lực của các quan chức Nhà Trắng nhằm vẽ nên bức tranh “chiến lược đàm phán cao tay” nhanh chóng bị phủ nhận bởi chính lời thú nhận của ông Trump rằng "mọi người đang trở nên lo lắng quá mức".

Việc “Trump put” – khái niệm rằng phản ứng tiêu cực từ thị trường có thể buộc ông Trump phải điều chỉnh – tái xuất sau thời gian dài vắng bóng khiến nhiều nhà đầu tư cảm thấy được an ủi phần nào. Nhưng niềm tin đó không thể che lấp thực tế rằng: chỉ số chứng khoán Mỹ, dù có hồi phục nhẹ sau bước lùi của ông Trump, vẫn đang giảm hàng chục phần trăm tính từ đầu năm, trong khi chỉ số DAX của Đức đã tăng hơn 3%. Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ, thay vì hạ nhiệt, lại tiếp tục neo ở mức cao – một tín hiệu cho thấy giới đầu tư đang tái định giá lại triển vọng kinh tế Mỹ dưới thời Trump.

Quan trọng hơn, những hành động gần đây của ông Trump cho thấy ông đang sẵn sàng chấp nhận rủi ro ở mức cao hơn nhiều để theo đuổi các chính sách đầy tranh cãi. Và khi phải mất tới gần một tuần mới có thể thuyết phục ông lùi bước, thì điều đó cho thấy một sự thật đáng lo ngại: niềm tin toàn cầu vào Mỹ với tư cách một nhà lãnh đạo lý trí, tôn trọng luật chơi và phản ứng có trách nhiệm trước biến động thị trường, đang bị bào mòn nghiêm trọng.

Dù đã tạm hoãn gói thuế bổ sung đối với hầu hết các nước, nhưng những gì còn lại trong chính sách thương mại hiện tại vẫn vượt xa tiêu chuẩn thông thường. Việc tăng gấp đôi chi phí nhập khẩu từ Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến cán cân thương mại, mà còn trực tiếp giáng đòn lên chuỗi cung ứng của các tập đoàn Mỹ – vốn phụ thuộc lớn vào nguyên liệu và linh kiện từ nền kinh tế châu Á này. Giới đầu tư hiểu rõ điều đó và đang gây sức ép lên Nhà Trắng nhằm nhanh chóng đạt được các thỏa thuận thương mại mới với Nhật Bản, châu Âu và đặc biệt là Bắc Kinh. Nếu không thể chứng minh rằng các chính sách “thẳng tay” mang lại kết quả thực tế, uy tín của chính quyền Trump sẽ tiếp tục suy