Iran đã ngỏ ý về khả năng đàm phán với chính quyền của Donald Trump, đồng thời cảnh báo tổng thống đắc cử Mỹ rằng nếu ông tái áp dụng chiến lược "áp lực tối đa", mọi nỗ lực gây sức ép sẽ không thành công và Iran kiên quyết không nhượng bộ.

Majid Takht-Ravanchi, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Iran phụ trách các vấn đề chính trị, chia sẻ với Financial Times rằng các biện pháp cưỡng chế và đe dọa sẽ không mang lại hiệu quả lâu dài trong cuộc đối đầu giữa Iran và phương Tây về chương trình hạt nhân của Tehran.

"Chúng tôi cần theo dõi chính sách của Mỹ và sẽ đưa ra những quyết định phù hợp," Takht-Ravanchi cho biết tại văn phòng Bộ Ngoại giao ở Tehran. "Hiện tại, câu hỏi lớn là chính quyền mới sẽ tiếp cận Iran, vấn đề hạt nhân, an ninh khu vực và Trung Đông như thế nào. Còn quá sớm để có thể dự đoán kết quả."

Takht-Ravanchi cho biết thỏa thuận hạt nhân đạt được với phương Tây vào năm 2015, mà Trump sau này rút Mỹ ra khỏi, "vẫn có thể làm nền tảng và Iran sẵn sàng xem xét việc thay đổi hoặc điều chỉnh thỏa thuận hạt nhân 2015, nếu các bên còn lại thực hiện đầy đủ các cam kết của mình, chúng tôi sẵn sàng làm điều tương tự."

Takht-Ravanchi khẳng định: "Iran luôn ủng hộ đàm phán, như chúng tôi đã làm với thỏa thuận năm 2015. Tuy nhiên, ai đã làm gián đoạn các cuộc đàm phán trước? Chính là chính quyền Trump, khi họ không sẵn sàng đàm phán."

Cùng lúc, ông cảnh báo rằng nếu Trump tiếp tục áp dụng chính sách cứng rắn, "áp lực tối đa sẽ gặp phải sức kháng cự tối đa."

"Chúng tôi sẽ tiếp tục đối phó với các lệnh trừng phạt, mở rộng các đối tác thương mại và củng cố mối quan hệ khu vực để duy trì sự ổn định," ông nói thêm.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Donald Trump đã gây ra một cuộc đối đầu hạt nhân với Iran sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (JCPOA) và áp đặt các đợt trừng phạt nặng nề lên Iran trong chiến dịch "áp lực tối đa". Trump cáo buộc Iran vi phạm thỏa thuận bằng cách dùng tiền để hỗ trợ các nhóm vũ trang ở khu vực, đặc biệt là Hezbollah của Lebanon. Đáp lại, Iran đã mở rộng các hoạt động hạt nhân và tăng cường hoạt động làm giàu urani, gần đạt mức cần thiết để chế tạo vũ khí, mặc dù khẳng định rằng chương trình của họ chỉ nhằm mục đích dân sự.

Trump đã bổ nhiệm những người cứng rắn về vấn đề Iran vào các vị trí quan trọng trong khi chuẩn bị cho nhiệm kỳ thứ hai, trong bối cảnh Iran đang phải đối mặt với nhiều khó khăn nội bộ và bên ngoài. Kinh tế Iran bị trừng phạt nặng nề, trong khi Israel đã tấn công các nhóm vũ trang thân Iran như Hezbollah và Hamas, và Iran cùng Israel đã có những cuộc giao tranh tên lửa trực tiếp trong năm xung đột khu vực kể từ cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.

Tháng trước, Israel đã tiến hành cuộc tấn công lớn nhất vào Iran, nhắm vào các nhà máy tên lửa và hệ thống phòng không để trả đũa cho một cuộc tấn công trước đó của Iran vào Israel.

Theo những người hiểu rõ quan điểm của Donald Trump, chính quyền của ông có kế hoạch "làm phá sản" Iran để buộc nước này phải đàm phán.

Các cuộc khủng hoảng khu vực và vấn đề hạt nhân đã khiến Tehran lo ngại rằng Trump sẽ tiếp tục nỗ lực làm giảm hoàn toàn xuất khẩu dầu của Iran, nguồn thu ngoại tệ quan trọng của đất nước này. Trong những năm gần đây, Iran đã tăng cường xuất khẩu dầu, chủ yếu sang Trung Quốc.

Takht-Ravanchi, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Iran, cố gắng giảm nhẹ khả năng Trump sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt dầu mỏ nghiêm ngặt hơn nếu ông tái đắc cử.

"Chắc chắn sẽ có một số thay đổi, nhưng điều đó sẽ không tạo ra sự thay đổi quá lớn," ông nói và khẳng định: "Nếu chính quyền Trump quyết định áp dụng lại chính sách "áp lực tối đa" đối với dầu mỏ, điều này sẽ thất bại. Trong thế giới hiện nay, không quốc gia nào có thể áp đặt điều kiện với toàn bộ thế ."

Ông cũng bày tỏ hy vọng rằng Trump sẽ không lặp lại sai lầm đó, vì kết quả sẽ không thay đổi. "Chính quyền Trump đã tuyên bố sẽ đưa Iran đến bàn đàm phán trong nhiệm kỳ đầu, nhưng đã không thành công. Bây giờ họ có thể thử lại trong bốn năm nữa và lại thất bại. Nhưng đó là điều vô lý," Takht-Ravanchi nói.

Tổng thống cải cách Masoud Pezeshkian đã được bầu vào tháng 7 với cam kết giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân để đạt được sự nới lỏng các lệnh trừng phạt. Mặc dù Pezeshkian không phải là người quyết định cuối cùng về chính sách đối ngoại, ông có thể tác động đến lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei và các lực lượng Vệ binh Cách mạng nếu có thể chứng minh lợi ích kinh tế từ việc đàm phán. Nếu không, những người bảo thủ chống lại thỏa thuận hạt nhân JCPOA có thể mạnh mẽ hơn.

Việc bổ nhiệm Abbas Araghchi, cựu đại diện từng đàm phán vấn đề hạt nhân, làm ngoại trưởng và các nhân vật như Takht-Ravanchi cho thấy Iran có thể sẵn sàng thể hiện sự linh hoạt trong quan hệ với Mỹ.

Takht-Ravanchi đã phủ nhận các tin đồn nói rằng đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc, Amir Saeid Iravani, đã gặp Elon Musk, doanh nhân Mỹ và đồng minh của Trump. "Không có cuộc gặp nào như vậy. Nếu có, chúng tôi sẽ công khai về việc đó," ông nói, đồng thời giải thích rằng đại sứ Iran thường xuyên gặp gỡ người không thuộc chính phủ, chẳng hạn như các học giả.

Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã ra lệnh ám sát Tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran phụ trách các hoạt động quốc tế. Iran đã tuyên bố sẽ trả thù cái chết của Soleimani, và cũng trong tháng này, Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc chính phủ Iran đã thuê một người để ám sát những kẻ thù của chế độ, bao gồm cả Trump. Iran phủ nhận mọi liên quan đến âm mưu giết Trump.

Về Soleimani, Takht-Ravanchi chỉ cho biết: “Ngành tư pháp của chúng tôi đã khởi xướng các thủ tục pháp lý và sẽ tiếp tục theo đuổi con đường này theo nguyên tắc của chúng tôi.”

Tehran cũng lo ngại rằng Trump có thể ủng hộ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nếu ông quyết định tiếp tục tăng cường căng thẳng với Iran. Iran vẫn chưa có phản ứng đối với cuộc tấn công của Israel tháng trước. Takht-Ravanchi khẳng định Iran "không tìm kiếm chiến tranh, xung đột hay căng thẳng, mặc dù chúng tôi đã chuẩn bị đối phó với bất kỳ cuộc chiến tranh nào nếu bị ép buộc."

Tuy nhiên, ông cho biết Iran sẽ tiếp tục hỗ trợ các nhóm vũ trang trong "trục kháng cự", những nhóm đã tấn công Israel. "Chúng tôi tiếp tục ủng hộ phong trào kháng cự. Đó là chính sách của Cộng hòa Hồi giáo và sẽ không có gì thay đổi."