Israel cần xây dựng chiến lược để đối phó với Iran mà không gây bùng nổ chiến tranh?

Israel cần xây dựng chiến lược để đối phó với Iran mà không gây bùng nổ chiến tranh?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

14:48 30/08/2024

Israel đang đứng trước một ngã rẽ chiến lược. Quốc gia này đã bị một nhóm khủng bố tấn công vào tháng 10 năm ngoái. Phản ứng quân sự của họ, mặc dù gây ra tổn thất khủng khiếp cho dân thường ở Gaza, nhưng lại phù hợp với mối đe dọa nhắm vào sự tồn vong của đất nước này. Họ cảm thấy rất gần với thành công trong việc phá hủy Hamas như một tổ chức chiến đấu đáng tin cậy, có lẽ trong vòng vài tháng tới. Câu hỏi đối với người Israel là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Chiến lược quân sự và ngoại giao nên ​​như thế nào trong những năm tới?

Có một số điều nổi bật khi nghĩ về người Israel. Đầu tiên là sự kiên cường của họ, được mài giũa không ngừng qua hàng thiên niên kỷ dưới sức ép của quan điểm bài trừ Do Thái. Mặt khác, họ là những người thực dụng, sẵn sàng nhận ra rằng không phải lúc nào cũng có thể đạt được kết quả hoàn hảo và họ phải sẵn sàng sử dụng những kỹ năng thương lượng khôn khéo của mình khi cần thiết. Và thứ ba, họ tranh luận rất nhiều với nhau.

Xu hướng sau cùng này khiến việc xây dựng các chiến lược dài hạn trở nên khó khăn - đặc biệt là khi các cuộc bầu cử có thể diễn ra gần như hàng năm, như từ năm 2019 đến năm 2022. Nhưng ngay cả với nền chính trị chia rẽ của họ, người Israel luôn phải suy nghĩ theo một cách rộng lớn hơn về cách tiến lên phía trước trong khi luôn ở “bờ vực” chiến tranh khu vực. Tất nhiên, đây là những quyết định dành cho người Israel, không phải dành cho người Mỹ. Tuy nhiên, đôi khi một góc nhìn chiến lược từ bên ngoài có thể hữu ích cho những người đang phải vật lộn với cuộc chiến hàng ngày và tập trung vào các thách thức về chiến thuật và tác chiến.

Có hai yếu tố thiết yếu của một chiến lược dài hạn hiệu quả đối với người Israel: ngoại giao và quân sự.

Động thái chiến lược tốt nhất là về phía ngoại giao: Làm sâu sắc hơn sự liên kết của Israel với Ả Rập. Hiệp định Abraham, do chính quyền của Tổng thống Donald Trump khởi xướng và được chính phủ của tổng thống Joe Biden củng cố, là nền tảng chứ không phải đỉnh cao của sự hòa hợp giữa Israel và Ả Rập. Các thỏa thuận đó đã mang lại sự công nhận cho Israel từ bốn quốc gia, bao gồm Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, nhưng không phải từ quốc gia Ả Rập quan trọng nhất: Ả Rập Saudi.

Ngay trước các cuộc tấn công ngày 7 tháng 10, có vẻ như bản phác thảo về một thỏa thuận chiến lược giữa Mỹ, Israel và Ả Rập Saudi đang hình thành. Cuộc xâm lược của Hamas, mặc dù đã được lên kế hoạch từ lâu, nhưng chắc chắn đã được định hình để đảo lộn các cuộc đàm phán đó. Bất kỳ thỏa thuận nào như vậy cũng sẽ chứng kiến ​​​​Ả Rập Saudi ít nhiều tham gia Hiệp định Abraham, công nhận Israel và tham gia vào hợp tác quốc phòng mạnh mẽ. Điều này cũng sẽ cung cấp các bảo đảm an ninh chính thức của Mỹ cho cả vương quốc Ả Rập và Israel, bao gồm cả việc tăng cường năng lượng hạt nhân cho Ả Rập Saudi.

Lý do tại sao đây nên là nền tảng trung tâm trong chiến lược dài hạn của Israel là vì điều này củng cố sự kháng cự đối với Iran. Tehran đã dành hai thập kỷ để xây dựng hơn 10 tổ chức ủy nhiệm, tập trung vào việc tiêu diệt Israel: Hamas, Hezbollah và Houthis nói riêng.

Bằng cách tận dụng sự bất đồng giữa các quốc gia Ả Rập và Iran, Israel có thể xây dựng một rào cản tốt hơn nhiều đối với sự hiếu chiến của Tehran. Họ sẽ được hưởng lợi từ thông tin tình báo chung, khả năng phòng thủ tên lửa và cảnh báo sớm, cũng như sự hợp tác của lực lượng đặc nhiệm. Một số điều này đã diễn ra một cách không chính thức và lặng lẽ trong nhiều năm, nhưng việc công khai các động thái này có ý nghĩa đối với cả Israel và Mỹ.

Yếu tố quan trọng thứ hai là quân sự - và như một số người đã lập luận, điều này không đồng nghĩa với việc tấn công Hezbollah ở Lebanon.

Nếu Israel thành công trong việc vô hiệu hóa Hamas ở phía nam, họ có thể sẽ bị cám dỗ bởi ý tưởng tấn công Hezbollah ở phía bắc. Nhưng điều này sẽ là một sai lầm chiến lược lớn. Một cuộc tấn công toàn diện vào Hezbollah của Lực lượng Phòng vệ Israel gần như chắc chắn sẽ kéo Iran vào cuộc xung đột, bao gồm nhiều cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái hơn so với cuộc tấn công đã bị Israel, Mỹ và các đồng minh khác đẩy lùi thành công vào tháng 4. Sẽ rất khó để Washington tránh xa một cuộc xung đột công khai như vậy. Các cuộc tấn công kết hợp của Mỹ và Israel vào các cơ sở hạt nhân của Iran sẽ phải được xem xét.

Cuộc xung đột này không chỉ gây bất lợi cho Trung Đông mà còn có khả năng làm rạn nứt nền kinh tế toàn cầu vì nguồn cung cấp dầu khí sẽ bị gián đoạn. Iran có khả năng sẽ phong tỏa eo biển Hormuz, “vòi dầu” của thế giới. Houthi sẽ tăng gấp đôi các cuộc tấn công vào phía Biển Đỏ của Ả Rập Xê Út và có thể sẽ nhắm vào các cơ sở dầu khí ở cả vương quốc này và UAE. Các nhóm đại diện của Iran ở Iraq sẽ thực hiện các cuộc tấn công vào các mục tiêu của Israel và Mỹ.

Vậy, người Israel nên làm gì? Chiến tranh hỗn hợp. Điều này sẽ bao gồm một chiến dịch không kích liên tục nhằm vào các thủ lĩnh của Hezbollah; các hoạt động của lực lượng đặc nhiệm vô hiệu hóa khả năng tấn công của Hezbollah; các cuộc tấn công mạng vào các chuỗi tài chính và hậu cần của nhóm khủng bố này; ngăn chặn các tuyến đường tiếp tế trên bộ và trên biển giữa Iran và Lebanon; chiến tranh thông tin nhằm chia rẽ Hezbollah và chính phủ Lebanon luôn bất ổn.

Một cách tiếp cận tương tự đối với Houthi là hợp lý. Kế hoạch sẽ được phối hợp chặt chẽ với các đồng minh Mỹ và NATO, những bên đang tức giận vì sự thu hẹp của các tuyến đường vận chuyển kênh đào Suez và Biển Đỏ.

Có một con đường giữa việc quay trở lại hiện trạng trước ngày 7 tháng 10 và một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện. Yếu tố thiết yếu đầu tiên là ngoại giao và bao gồm việc nâng cấp Hiệp định Abraham thành Liên minh Abraham - tạo ra một tam giác chiến lược giữa Mỹ, Israel và các quốc gia Ả Rập. Thứ hai là một chiến dịch quân sự sử dụng các kỹ thuật nhằm vào các tổ chức vệ tinh của Iran mà không đi đến chiến tranh. Tehran sẽ không thích điều này, nhưng họ không có khả năng khởi xướng một cuộc xung đột khu vực toàn diện thay mặt cho Houthis và Hezbollah.

Những lựa chọn chiến lược mà Israel đưa ra trong vài tháng tới sẽ rất quan trọng đối với triển vọng dài hạn của nước này - và để tránh một cuộc chiến tranh trên khắp Trung Đông có thể gây ra rủi ro toàn cầu.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Tuần kinh tế sắp tới: Phát biểu của Powell sẽ dẫn dắt một tuần ít dữ liệu

Tuần kinh tế sắp tới: Phát biểu của Powell sẽ dẫn dắt một tuần ít dữ liệu

Tuần tới có thể là khoảng thời gian lý tưởng để nghỉ hè, khi lịch công bố dữ liệu kinh tế khá thưa thớt. Điểm nhấn lớn nhất sẽ là bài phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell tại Washington vào thứ Ba, nơi ông có thể cập nhật quan điểm về thị trường lao động, lạm phát và định hướng lãi suất. Powell dự kiến sẽ không đề cập đến các lời kêu gọi từ chức. Ngoài ra, Phó Chủ tịch Fed Michelle W. Bowman cũng có thể thu hút sự chú ý khi phát biểu tại cùng hội nghị vào thứ Tư.
Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Đây không phải là sự hòa giải, mà giống như một thỏa hiệp mong manh được đúc kết giữa những chiến tuyến thương mại, là một cái bắt tay đầy toan tính, với một tay nắm chặt công cụ kiểm soát đất hiếm, tay kia không rời danh sách thuế quan. Xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ đã bùng nổ trong tháng 6, tăng tới 660% so với đáy lịch sử của tháng Năm. Đây không đơn thuần là sự hồi phục, mà là cú bật mạnh mẽ ra khỏi hố sâu căng thẳng ngoại giao.
Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đang theo đuổi một kế hoạch tài chính đầy tham vọng nhằm bù đắp khoản chi 3,400 tỷ USD từ đạo luật OBBBA, bằng cách kết hợp thuế quan, tăng trưởng kinh tế, điều tiết lãi suất và stablecoin. Trong khi Nhà Trắng dự báo thâm hụt sẽ giảm mạnh, Văn phòng Ngân sách Quốc hội lại cảnh báo rủi ro nợ công phình to. Liệu Bessent sẽ trở thành Gallatin mới của thế kỷ 21 hay là một phiên bản hiện đại của John Law – người từng đưa cả nền kinh tế Pháp đến sụp đổ?
Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Chỉ số S&P 500 điều chỉnh nhẹ vào phiên thứ Sáu mà không có bất kỳ thông tin mới nào đáng chú ý. Nhưng điều đó có thực sự thay đổi bức tranh toàn cảnh của các ngành không? Rõ ràng, cổ phiếu công nghệ và tài chính không ghi nhận biến động đáng kể trong ngày, vậy có điều gì nổi bật ở những lĩnh vực còn lại không? Liệu có hợp lý để kỳ vọng các nhóm cổ phiếu như bất động sản hoặc chỉ số Russell 2000 sẽ có diễn biến tích cực hơn trong bối cảnh Thống đốc Waller đưa ra lập luận ủng hộ việc cắt giảm lãi suất?
Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Phiên giao dịch đầu tuần tại châu Á mở ra trong không khí thận trọng nhưng phần nào nhẹ nhõm, thị trường dần ổn định sau những biến động chính trị cuối tuần tại Tokyo, khi sự kiện này không lan rộng thành một cú sốc cho thị trường trái phiếu toàn cầu. Hợp đồng tương lai JGB giữ vững, qua đó giúp các hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ và cặp USDJPY bật lên nhẹ, giảm bớt các vị thế phòng vệ trước sự kiện rủi ro.
Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản khiến liên minh cầm quyền mất thế đa số, làm dấy lên lo ngại về sự chậm trễ trong hoạch định chính sách và áp lực tài chính gia tăng, trong bối cảnh đàm phán thuế quan với Mỹ đang diễn ra. Nhà đầu tư theo dõi sát động thái từ BoJ, tương lai chính trị của Thủ tướng Ishiba và khả năng thay đổi chính sách tài khóa trong những tháng tới.
Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Thị trường châu Á khởi đầu tuần trong vùng an toàn sau bầu cử Nhật không ngoài dự báo, đồng yen bật nhẹ giữa bất ổn chính trị. Phố Wall chuẩn bị bước vào tâm điểm mùa báo cáo lợi nhuận với các ông lớn công nghệ như Alphabet, Tesla. Nhà đầu tư toàn cầu tiếp tục theo dõi sát đàm phán thuế quan, triển vọng lãi suất từ Fed, ECB và các yếu tố chi phối hàng hóa, dầu mỏ.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ