Một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện sẽ “bùng nổ” nếu căng thẳng giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang?

Một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện sẽ “bùng nổ” nếu căng thẳng giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

14:35 04/10/2024

Một cuộc chiến tranh khu vực thực sự ở Trung Đông sẽ như thế nào? Sẽ diễn ra cụ thể như thế nào - trên không, trên biển và trên bộ? Và liệu Hoa Kỳ có chắc chắn bị lôi kéo vào cuộc xung đột không?

Trung Đông đang trên “bờ vực” nguy hiểm. Richard Haass, cựu chủ tịch Hội đồng quan hệ đối ngoại, đã nói vào thứ Tư rằng “Chúng tôi cảm thấy như đang có một "bước ngoặt" trong khu vực”. Thomas L. Friedman của tờ New York Times thì lo ngại hơn: “Đây là thời điểm “báo động đỏ".

Nhưng ngay cả trước chiến dịch của Israel chống lại Hezbollah và cuộc trả đũa bằng tên lửa đạn đạo quy mô lớn của Iran, đã có nhiều câu hỏi rằng khả năng Trung Đông sẽ rơi vào một cuộc chiến tranh khu vực là bao nhiêu. Câu trả lời ngắn gọn là không ai biết. Nhưng khả năng xảy ra một cuộc xung đột toàn diện chưa bao giờ lớn đến thế.

Trong năm kể từ các cuộc tấn công khủng bố kinh hoàng của Hamas vào Israel, Trung Đông đã ở trong một chu kỳ bạo lực và leo thang quân sự khó giải quyết giữa Israel và Iran (và các lực lượng ủy nhiệm của nước này). Động thái tiếp theo trong loạt động thái chết chóc này có thể sẽ là phản ứng mạnh mẽ của Israel đối với cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran trong tuần này - một cách “kỳ diệu” là không giết chết bất kỳ thường dân nào.

Mặc dù không có thương vong, nhiều nhà lãnh đạo cấp cao của Israel vẫn thề - theo lời của Thủ tướng Benjamin Netanyahu - sẽ khiến Iran "trả giá". Điều này có thể bao gồm các cuộc không kích tầm xa, trên khoảng 1,000 dặm không phận tranh chấp, nhằm vào các yếu tố dễ bị tổn thương nhất của chương trình hạt nhân Iran (được cố tình phân tán khắp quốc gia rộng lớn đó).

Để làm như vậy, cần phải thực hiện một loạt hành động phức tạp khi đưa bom GBU-57 lên máy bay F-15 Strike Eagle đã được cải tiến và phải tiếp nhiên liệu trên không một cách khó khăn. Người Israel sẽ phải tấn công nhiều địa điểm; 21 địa điểm đã được tiết lộ cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, bao gồm Natanz, Fordow, Arak và Parchin. Và chắc chắn có những địa điểm không được tiết lộ. Một cuộc tấn công trên không như vậy sẽ cần đến hàng chục, nếu không muốn nói là vài trăm máy bay. Một số cơ sở hạt nhân nằm sâu hơn 300 feet dưới lòng đất.

Không quân cũng sẽ cần máy bay chiến đấu chuyên dụng như F-35 và máy bay phản lực tác chiến điện tử. Sẽ không có sự cho phép bay qua các quốc gia trong khu vực, nghĩa là Lực lượng Phòng vệ Israel có thể phải đối phó với sự can thiệp của bên thứ ba từ Syria, Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq hoặc Azerbaijan. Hệ thống phòng không S-300 do Nga cung cấp cho Iran và các máy bay chiến đấu MiG-29 và F-14 thời Chiến tranh Lạnh của nước này không đáng gờm nhưng sẽ làm phức tạp hơn bất kỳ cuộc tấn công nào.

Nếu Israel tiến hành các cuộc không kích, phản ứng của Iran sẽ rất đáng kể. Hezbollah chắc chắn sẽ được lệnh phóng càng nhiều tên lửa càng tốt. Có lẽ một phần ba trong số 130,000 tên lửa trước xung đột đã bị Israel bắn hoặc phá hủy trong những tuần gần đây. Nhưng nếu chỉ một nửa số tên lửa còn lại được bắn theo từng đợt về phía Tel Aviv, Haifa, các cơ sở quân sự, cơ sở Mossad và các trung tâm chính trị ở Jerusalem, thì thiệt hại và thương vong của dân thường sẽ rất lớn - ngay cả khi xét đến hệ thống phòng không mạnh mẽ của Israel.

Ngoài ra, một cuộc tấn công của Israel vào Iran có thể khiến Hamas hành quyết những con tin còn lại mà họ bắt giữ từ cuộc tấn công ngày 7 tháng 10. Những kẻ khủng bố cũng có thể cố gắng thực hiện nhiều cuộc tấn công riêng lẻ bên trong Israel, như giết chết bảy người và làm bị thương hơn một chục thường dân Israel vào đầu tuần này tại Jaffa. Người Houthi ở Yemen cũng có thể tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa của họ.

Nhưng mối đe dọa chính là một cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo đáp trả của Iran vào Israel mạnh mẽ hơn nhiều so với cuộc tấn công hôm thứ Ba. Một cuộc tấn công bằng phần lớn trong số 3,000 tên lửa đạn đạo trong kho vũ khí của Iran sẽ áp đảo hệ thống phòng không của Israel; các bệnh viện của quốc gia này sẽ tràn ngập những người bị thương. Mặc dù chất lượng bảo trì và nhắm mục tiêu của Iran còn đáng ngờ, nhưng số lượng có thể bù đắp cho rất nhiều lần bắn trượt và khiếm khuyết.

Đồng thời, Iran có khả năng sẽ tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái - do lực lượng dân quân Shiite Iran ở Syria hoặc miền tây Iraq chuẩn bị - vào các cơ sở hạt nhân bí mật của Israel và lực lượng không quân của IDF. Những cuộc tấn công này có khả năng kết hợp với các cuộc tấn công mạng đáng kể.

Hải quân Iran, mặc dù không phải là một thế lực hùng mạnh, có thể tấn công tàu thuyền phương Tây và trên hết là tìm cách đóng cửa Eo biển Hormuz. Điều này đòi hỏi phải sử dụng mìn, tàu cao tốc nhỏ và tàu ngầm: Iran có thiết bị đó và thường xuyên huấn luyện cho nhiệm vụ này. Sự gián đoạn trong nguồn cung dầu khí có thể tàn phá nền kinh tế toàn cầu.

Các hoạt động trên bộ đáng kể là không có khả năng xảy ra - ít nhất là ban đầu. Iran có một triệu quân nhân, khoảng hai phần ba đang trong thời gian phục vụ. Nước này có dân số trẻ gần 90 triệu người để có thể huy động thêm quân và có thể trông cậy vào một số đồng minh dân quân ở Syria và Lebanon. Họ có thể tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào Israel, có thể là thông qua miền nam Iraq và Syria không? Khó thực hiện, nhưng không phải là không thể.

Hoa Kỳ gần như chắc chắn sẽ bị kéo vào một cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Iran. Người Israel sẽ muốn có sự hỗ trợ chiến đấu đáng kể: tình báo cấp cao nhất từ ​​máy bay giám sát và vệ tinh; hỗ trợ chiến tranh mạng; đạn dược tiên tiến; tiếp nhiên liệu trên không.

Các quốc gia Ả Rập sẽ cố gắng duy trì sự trung lập - mặc dù tất nhiên họ sẽ hoan nghênh sự suy yếu của các lực lượng ủy nhiệm và năng lực quân sự của Iran. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là một quân bài chiến lược, nhưng có lẽ sẽ không cho phép bất kỳ bên nào quá cảnh hoặc tiếp cận các căn cứ của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tóm lại, một cuộc chiến tranh khu vực thực sự giữa Israel và Iran có thể làm rạn nứt nền kinh tế toàn cầu, giết chết hàng chục nghìn binh lính và thường dân, gây ra hỗn loạn ngoại giao và kéo Washington vào một điều mà họ rất muốn tránh.

Israel hoàn toàn có lý khi muốn trả đũa Iran. Nhưng “hận thù” có thể làm “lu mờ” phán đoán. Thay vì tìm kiếm một cuộc chiến tranh khu vực, Israel nên tập trung vào việc tiêu diệt tận gốc Hezbollah; nỗ lực thành lập lực lượng gìn giữ hòa bình, ngừng bắn và thả con tin ở Gaza; và tiếp tục thể hiện sức mạnh có thể ngăn Iran đẩy căng thẳng leo thang thêm nữa. Trung Đông đang nằm trong “báo động đỏ”.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Tuần kinh tế sắp tới: Phát biểu của Powell sẽ dẫn dắt một tuần ít dữ liệu

Tuần kinh tế sắp tới: Phát biểu của Powell sẽ dẫn dắt một tuần ít dữ liệu

Tuần tới có thể là khoảng thời gian lý tưởng để nghỉ hè, khi lịch công bố dữ liệu kinh tế khá thưa thớt. Điểm nhấn lớn nhất sẽ là bài phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell tại Washington vào thứ Ba, nơi ông có thể cập nhật quan điểm về thị trường lao động, lạm phát và định hướng lãi suất. Powell dự kiến sẽ không đề cập đến các lời kêu gọi từ chức. Ngoài ra, Phó Chủ tịch Fed Michelle W. Bowman cũng có thể thu hút sự chú ý khi phát biểu tại cùng hội nghị vào thứ Tư.
Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Đây không phải là sự hòa giải, mà giống như một thỏa hiệp mong manh được đúc kết giữa những chiến tuyến thương mại, là một cái bắt tay đầy toan tính, với một tay nắm chặt công cụ kiểm soát đất hiếm, tay kia không rời danh sách thuế quan. Xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ đã bùng nổ trong tháng 6, tăng tới 660% so với đáy lịch sử của tháng Năm. Đây không đơn thuần là sự hồi phục, mà là cú bật mạnh mẽ ra khỏi hố sâu căng thẳng ngoại giao.
Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đang theo đuổi một kế hoạch tài chính đầy tham vọng nhằm bù đắp khoản chi 3,400 tỷ USD từ đạo luật OBBBA, bằng cách kết hợp thuế quan, tăng trưởng kinh tế, điều tiết lãi suất và stablecoin. Trong khi Nhà Trắng dự báo thâm hụt sẽ giảm mạnh, Văn phòng Ngân sách Quốc hội lại cảnh báo rủi ro nợ công phình to. Liệu Bessent sẽ trở thành Gallatin mới của thế kỷ 21 hay là một phiên bản hiện đại của John Law – người từng đưa cả nền kinh tế Pháp đến sụp đổ?
Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Chỉ số S&P 500 điều chỉnh nhẹ vào phiên thứ Sáu mà không có bất kỳ thông tin mới nào đáng chú ý. Nhưng điều đó có thực sự thay đổi bức tranh toàn cảnh của các ngành không? Rõ ràng, cổ phiếu công nghệ và tài chính không ghi nhận biến động đáng kể trong ngày, vậy có điều gì nổi bật ở những lĩnh vực còn lại không? Liệu có hợp lý để kỳ vọng các nhóm cổ phiếu như bất động sản hoặc chỉ số Russell 2000 sẽ có diễn biến tích cực hơn trong bối cảnh Thống đốc Waller đưa ra lập luận ủng hộ việc cắt giảm lãi suất?
Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Phiên giao dịch đầu tuần tại châu Á mở ra trong không khí thận trọng nhưng phần nào nhẹ nhõm, thị trường dần ổn định sau những biến động chính trị cuối tuần tại Tokyo, khi sự kiện này không lan rộng thành một cú sốc cho thị trường trái phiếu toàn cầu. Hợp đồng tương lai JGB giữ vững, qua đó giúp các hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ và cặp USDJPY bật lên nhẹ, giảm bớt các vị thế phòng vệ trước sự kiện rủi ro.
Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản khiến liên minh cầm quyền mất thế đa số, làm dấy lên lo ngại về sự chậm trễ trong hoạch định chính sách và áp lực tài chính gia tăng, trong bối cảnh đàm phán thuế quan với Mỹ đang diễn ra. Nhà đầu tư theo dõi sát động thái từ BoJ, tương lai chính trị của Thủ tướng Ishiba và khả năng thay đổi chính sách tài khóa trong những tháng tới.
Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Thị trường châu Á khởi đầu tuần trong vùng an toàn sau bầu cử Nhật không ngoài dự báo, đồng yen bật nhẹ giữa bất ổn chính trị. Phố Wall chuẩn bị bước vào tâm điểm mùa báo cáo lợi nhuận với các ông lớn công nghệ như Alphabet, Tesla. Nhà đầu tư toàn cầu tiếp tục theo dõi sát đàm phán thuế quan, triển vọng lãi suất từ Fed, ECB và các yếu tố chi phối hàng hóa, dầu mỏ.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ