Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?

Phụ thuộc hay tự chủ: Con đường nào cho nền kinh tế Mỹ hiện nay?

Mai Khánh Linh

Mai Khánh Linh

Junior Editor

10:17 22/04/2025

Trong thương mại, độc lập là sức mạnh. Phụ thuộc là rủi ro. Một quốc gia càng có khả năng tự cung tự cấp, càng có nhiều quyền kiểm soát vận mệnh kinh tế của chính mình. Ngược lại, khi phụ thuộc vào hàng hóa, nguyên liệu hoặc công nghệ từ bên ngoài, quốc gia đó trở nên dễ tổn thương trước các cú sốc địa chính trị, gián đoạn chuỗi cung ứng hay sự thao túng của đối thủ.

Cũng giống như một cá nhân nghèo phải chấp nhận mọi công việc để sinh tồn, một quốc gia không có năng lực sản xuất sẽ buộc phải "mua bằng mọi giá" — bất kể điều kiện có công bằng hay không. Trong khi đó, một nền kinh tế tự chủ có quyền lựa chọn: mua, làm chủ, hay từ chối. Sự linh hoạt đó chính là tự do thương mại thật sự — chứ không phải sự lệ thuộc vào hệ thống toàn cầu vốn đầy bất định. Do đó, tự lực trong sản xuất và thương mại không chỉ là mục tiêu kinh tế, mà còn là điều kiện để duy trì chủ quyền và ổn định quốc gia.

Một quốc gia khôn ngoan không nên đánh đổi tương lai để đổi lấy những tiện nghi rẻ tiền trong hiện tại. Quốc gia đó cần nỗ lực để giảm phụ thuộc vào bên ngoài và chuẩn bị cho thời kỳ khó khăn. Tự chủ và tiết kiệm là nền tảng của một quốc gia bền vững.

Tuy nhiên, trật tự kinh tế toàn cầu hiện tại — do tư tưởng tự do hóa thương mại chi phối — lại đi ngược với các nguyên tắc đó. Những người ủng hộ toàn cầu hóa tin rằng việc tự lực là lỗi thời, và phụ thuộc vào bên ngoài là biểu hiện của thịnh vượng. Họ đã sai.

Dĩ nhiên, thương mại có thể tạo ra của cải. Sự chuyên môn hóa giúp tăng hiệu suất, từ đó tạo ra giá trị lớn hơn. Nhưng điều này chỉ đúng trong điều kiện hợp tác bền vững và có lợi cho cả hai bên. Liên minh thương mại chỉ hiệu quả khi các quốc gia cùng chia sẻ giá trị và quan tâm lẫn nhau.

Sau Thế chiến II, các nước phương Tây tin rằng cả thế giới có thể hội nhập thành một cộng đồng toàn cầu chung dựa trên giá trị dân chủ. Điều này dẫn đến mô hình Liên Hợp Quốc, rồi sau Chiến tranh Lạnh, là sự lan rộng của thương mại tự do.

Tại Mỹ, niềm tin này trở thành lý do để đẩy mạnh hoạt động thuê ngoài (outsourcing), đóng cửa nhà máy trong nước và phụ thuộc vào hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc. Lợi nhuận tăng, cổ phiếu tăng, nhưng đổi lại là mất việc làm và sự suy yếu của tầng lớp trung lưu.

Thực tế chứng minh rằng: thương mại tự do không đồng nghĩa với hòa bình hay thịnh vượng dài hạn. Đại dịch COVID-19 cho thấy một thế giới phụ thuộc lẫn nhau có thể phản ứng cực đoan đến mức đình chỉ quyền tự do cá nhân. Các quốc gia phương Tây từng tự hào về dân chủ và quyền cá nhân đã biến thành "nhà tù lộ thiên" trong thời gian dài.

Cùng lúc, trong nước, các vấn đề xã hội tại Mỹ ngày càng trầm trọng: phân hóa sắc tộc, bất ổn chính trị, làn sóng nhập cư không kiểm soát... Tầng lớp lao động da trắng từng là trụ cột của nền công nghiệp Mỹ giờ đây bị gạt ra bên lề.

Trong khi đó, các ngành sản xuất thực tế bị thay thế bằng một nền kinh tế “màn hình” — nơi giá trị đến từ các lĩnh vực tài chính, tiếp thị, hành chính hoặc làm việc cho chính phủ. Sự giàu có tập trung ở một số thành phố lớn như New York, San Francisco, Washington DC. Các công việc “máy tính” dễ bị kiểm soát hơn là một doanh nghiệp thực sự sản xuất hàng hóa.

Mỹ cần một con đường mới — con đường của sự tự lực, tiết kiệm và cân bằng. Trong nhiều thập kỷ, giới lãnh đạo đã đánh đổi tài nguyên, vị thế và tương lai của nước Mỹ để đổi lấy lợi nhuận ngắn hạn.

Cần một sự điều chỉnh. Bảo hộ thương mại — thông qua thuế quan và kiểm soát biên giới — có thể là công cụ để tái thiết nền kinh tế quốc gia. Tăng lương cho người lao động Mỹ là điều cần thiết, ngay cả khi lợi nhuận doanh nghiệp giảm. Trong dài hạn, công nhân chính là tài sản lớn nhất của nền kinh tế.

Khi công nhân được tôn trọng và hưởng mức lương xứng đáng, xã hội trở nên ổn định và mạnh mẽ hơn. Sự phụ thuộc vào lao động giá rẻ nước ngoài là một hình thức “tự sát kinh tế”. Người Mỹ xứng đáng được bảo vệ khỏi sự cạnh tranh làm giảm chuẩn sống của họ.

Việc tái thiết ngành sản xuất trong nước không thể đi kèm với làn sóng nhập cư ồ ạt. Nếu không, việc đưa nhà máy về nước sẽ chẳng khác gì thay thế lao động ngoại quốc ở Trung Quốc bằng lao động ngoại quốc ngay trong nước Mỹ.

Tóm lại, thương mại chỉ nên là phần thặng dư sau khi đã đáp ứng nhu cầu trong nước. Từ đầu thế kỷ 19, chính sách thuế quan đã giúp Mỹ chuyển từ một nước nông nghiệp sang cường quốc công nghiệp. Giờ đây, chính sách tương tự có thể giúp nước Mỹ khôi phục tầng lớp trung lưu và nền kinh tế ổn định.

Thuế quan không phải là sự từ chối thương mại, mà là công cụ cân bằng — vừa bảo vệ sản xuất trong nước, vừa tạo nguồn thu cho quốc gia. Khi được thực hiện hợp lý, chúng là hàng rào phòng ngự trước sự phụ thuộc và suy yếu. Chúng giữ cho tiêu chuẩn sống của người Mỹ được duy trì, thúc đẩy đổi mới, và xây dựng sự tự chủ quốc gia.

Bảo hộ không chỉ hợp lý — mà còn cần thiết.

ZeroHedge

Broker listing

Cùng chuyên mục

Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Đây không phải là sự hòa giải, mà giống như một thỏa hiệp mong manh được đúc kết giữa những chiến tuyến thương mại, là một cái bắt tay đầy toan tính, với một tay nắm chặt công cụ kiểm soát đất hiếm, tay kia không rời danh sách thuế quan. Xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ đã bùng nổ trong tháng 6, tăng tới 660% so với đáy lịch sử của tháng Năm. Đây không đơn thuần là sự hồi phục, mà là cú bật mạnh mẽ ra khỏi hố sâu căng thẳng ngoại giao.
Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đang theo đuổi một kế hoạch tài chính đầy tham vọng nhằm bù đắp khoản chi 3,400 tỷ USD từ đạo luật OBBBA, bằng cách kết hợp thuế quan, tăng trưởng kinh tế, điều tiết lãi suất và stablecoin. Trong khi Nhà Trắng dự báo thâm hụt sẽ giảm mạnh, Văn phòng Ngân sách Quốc hội lại cảnh báo rủi ro nợ công phình to. Liệu Bessent sẽ trở thành Gallatin mới của thế kỷ 21 hay là một phiên bản hiện đại của John Law – người từng đưa cả nền kinh tế Pháp đến sụp đổ?
Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Chỉ số S&P 500 điều chỉnh nhẹ vào phiên thứ Sáu mà không có bất kỳ thông tin mới nào đáng chú ý. Nhưng điều đó có thực sự thay đổi bức tranh toàn cảnh của các ngành không? Rõ ràng, cổ phiếu công nghệ và tài chính không ghi nhận biến động đáng kể trong ngày, vậy có điều gì nổi bật ở những lĩnh vực còn lại không? Liệu có hợp lý để kỳ vọng các nhóm cổ phiếu như bất động sản hoặc chỉ số Russell 2000 sẽ có diễn biến tích cực hơn trong bối cảnh Thống đốc Waller đưa ra lập luận ủng hộ việc cắt giảm lãi suất?
Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Phiên giao dịch đầu tuần tại châu Á mở ra trong không khí thận trọng nhưng phần nào nhẹ nhõm, thị trường dần ổn định sau những biến động chính trị cuối tuần tại Tokyo, khi sự kiện này không lan rộng thành một cú sốc cho thị trường trái phiếu toàn cầu. Hợp đồng tương lai JGB giữ vững, qua đó giúp các hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ và cặp USDJPY bật lên nhẹ, giảm bớt các vị thế phòng vệ trước sự kiện rủi ro.
Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản khiến liên minh cầm quyền mất thế đa số, làm dấy lên lo ngại về sự chậm trễ trong hoạch định chính sách và áp lực tài chính gia tăng, trong bối cảnh đàm phán thuế quan với Mỹ đang diễn ra. Nhà đầu tư theo dõi sát động thái từ BoJ, tương lai chính trị của Thủ tướng Ishiba và khả năng thay đổi chính sách tài khóa trong những tháng tới.
Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Thị trường châu Á khởi đầu tuần trong vùng an toàn sau bầu cử Nhật không ngoài dự báo, đồng yen bật nhẹ giữa bất ổn chính trị. Phố Wall chuẩn bị bước vào tâm điểm mùa báo cáo lợi nhuận với các ông lớn công nghệ như Alphabet, Tesla. Nhà đầu tư toàn cầu tiếp tục theo dõi sát đàm phán thuế quan, triển vọng lãi suất từ Fed, ECB và các yếu tố chi phối hàng hóa, dầu mỏ.
Yen tăng sau bầu cử Thượng viện Nhật giữa lo ngại bất ổn chính trị và đàm phán thuế quan

Yen tăng sau bầu cử Thượng viện Nhật giữa lo ngại bất ổn chính trị và đàm phán thuế quan

Đồng yen tăng giá khi liên minh cầm quyền của Thủ tướng Ishiba không đạt đa số tại Thượng viện, làm dấy lên lo ngại về sự bất ổn chính trị tại Nhật Bản trong thời điểm nhạy cảm trước hạn chót đàm phán thuế quan với Mỹ. Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh thị trường toàn cầu tiếp tục theo dõi chặt chẽ chính sách của Mỹ và biến động tiền tệ tại các nền kinh tế chủ chốt.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ