Báo cáo việc làm phi nông nghiệp tháng 10 sẽ được công bố vào sáng mai - chỉ 4 ngày trước thời điểm then chốt của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Theo nhận định của Albert Edwards, chuyên gia đến từ SocGen, trong bối cảnh nhiều người hoài nghi về độ tin cậy của các dữ liệu gần đây, một tháng sụt giảm việc làm bất ngờ có thể sẽ tạo ra những tiêu đề chấn động trên mặt báo và có khả năng tác động mạnh đến kết quả bầu cử.

Tín hiệu cảnh báo đầu tiên đến từ quan chức Fed Waller. Cách đây hai tuần, ông đã dự báo về một đợt suy giảm việc làm đột ngột trong tháng này: "Tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm thêm bằng chứng để củng cố nhận định này trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc phân tích báo cáo việc làm tháng 10 - dự kiến công bố ngay trước cuộc họp FOMC sắp tới - sẽ không hề đơn giản. Báo cáo này nhiều khả năng sẽ phản ánh tổn thất việc làm đáng kể, dù chỉ mang tính tạm thời, do tác động kép từ hai cơn bão gần đây và cuộc đình công tại Boeing. Theo ước tính của tôi, những yếu tố này có thể làm giảm tăng trưởng việc làm hơn 100,000 trong tháng này và có thể ảnh hưởng nhẹ đến tỷ lệ thất nghiệp, mặc dù mức độ tác động có thể chưa thực sự rõ ràng. Do báo cáo này sẽ được công bố trong thời gian các nhà hoạch định chính sách không được phép bình luận về kinh tế, chúng tôi sẽ không thể đưa ra góc nhìn phân tích về những con số thấp này, dù tôi hy vọng các chuyên gia khác sẽ làm được điều đó."

Tiếp nối dự báo về sự sụt giảm việc làm, Claudia Sahm - nhà kinh tế học được chính quyền Biden tin tưởng - cũng cho rằng số liệu việc làm tháng 10 có thể sẽ giảm do ảnh hưởng của thiên tai và đình công. Bà giải thích chi tiết như sau:

Trước hết, hãy giả định rằng tốc độ tăng trưởng việc làm cơ bản đang quay về mức trung bình giai đoạn 2017 - 2019, khoảng 183,000 việc làm mỗi tháng (thể hiện qua cột màu xanh đậm bên trái). Tạm gác lại ảnh hưởng từ các cơn bão và cuộc đình công Boeing, các ước tính ban đầu luôn có độ chính xác không cao. Khoảng tin cậy 90% dựa trên sai số điều tra là +/- 130,000 (thể hiện qua các cột màu xanh nhạt). Do đó, ngay cả khi số việc làm theo xu hướng, phạm vi ước tính vẫn có thể rất rộng.

Các cột màu cam bên phải cho thấy mức giảm 100,000 việc làm so với xu hướng do ảnh hưởng của bão Helene, Milton và cuộc đình công Boeing. Khi thêm vào khoảng tin cậy, mức giới hạn dưới 90% gần chạm ngưỡng -50,000. Một con số âm sẽ gây xáo trộn, nhưng ít nhất trong ví dụ này, điều này vẫn có thể phù hợp với một thị trường lao động tăng trưởng vững chắc.

Đặc biệt đáng chú ý là động thái từ chính quyền Biden. Hôm qua, bà Lael Brainard - Cố vấn kinh tế trưởng của Tổng thống - đã chủ động cảnh báo về khả năng số liệu việc làm phi nông nghiệp sẽ suy giảm trong báo cáo thứ Sáu do tác động kép từ đình công và thiên tai. Điều này trái ngược hoàn toàn với dự báo chung của thị trường, vốn kỳ vọng mức tăng khiêm tốn 110,000 việc làm, giảm mạnh so với con số ấn tượng 254,000 của tháng 9.

Việc chủ động dự báo một con số âm có thể được xem là một chiến lược truyền thông khôn ngoan. Khi kết quả thực tế được công bố, các nhà kinh tế của chính quyền có thể dễ dàng trấn an thị trường rằng đây chỉ là hiện tượng tạm thời đã được dự báo trước. (Họ có thể cũng sẽ đề nghị bỏ qua sự sụt giảm đột ngột về cơ hội việc làm và tỷ lệ nghỉ việc, nhưng đó là câu chuyện cần được phân tích riêng).

Tuy nhiên, chiến lược này tiềm ẩn rủi ro đáng kể. Như chuyên gia Edwards đã chỉ ra, lịch sử từng chứng kiến những bài học đắt giá: cuộc tổng tuyển cử năm 1970 tại Anh là một ví dụ điển hình, khi Thủ tướng Công đảng Harold Wilson - dù được dự đoán thắng áp đảo - đã bị những số liệu thương mại bất ngờ yếu kém làm đảo lộn mọi tính toán.

Điểm mấu chốt là những số liệu kinh tế tiêu cực công bố sát thời điểm bầu cử có thể tạo ra những tác động chính trị sâu rộng với đương kim Tổng thống. Đặc biệt, nếu số việc làm thực sự âm - điều chưa từng xảy ra kể từ năm 2020 - sẽ thực sự là một cú sốc lớn. Số liệu JOLTS tháng 9 đã cho thấy những dấu hiệu đáng lo ngại về khả năng này, mặc dù phần nào được cân bằng bởi báo cáo trợ cấp thất nghiệp khả quan hôm nay.