Thuế quan: Ai thực sự phải gánh chịu?

Thuế quan: Ai thực sự phải gánh chịu?

Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

14:52 13/02/2025

Thuế quan không chỉ ảnh hưởng đến quốc gia bị áp thuế mà còn lan rộng khắp chuỗi cung ứng, khiến người tiêu dùng, doanh nghiệp và nhà sản xuất cùng gánh chịu chi phí. Doanh nghiệp tìm cách thích ứng, nhưng tác động dài hạn vẫn khó lường.

Thuế quan – thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu – là một trong những chính sách chủ chốt của Tổng thống Trump. Ông sử dụng biện pháp này nhằm định hình chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng nguồn thu ngân sách và gây sức ép buộc các nước khác nhượng bộ. Tuy nhiên, giữa những tuyên bố nhắm vào đối tác thương mại, một câu hỏi quan trọng thường bị bỏ qua: Ai thực sự gánh chịu chi phí thuế quan?

Câu trả lời không đơn giản là các quốc gia bị áp thuế. Để hiểu rõ ai phải trả giá, cần xem xét cách thức hoạt động của chuỗi cung ứng, thương mại và sản xuất cũng như cách chi phí tích lũy qua từng khâu trong quá trình này.

Chuỗi cung ứng giày dép: Một ví dụ điển hình

Phần lớn giày dép tiêu thụ tại Mỹ được sản xuất ở Trung Quốc.

Hơn 95% giày bán trên thị trường Mỹ là hàng nhập khẩu. Trong nhiều năm, ngành sản xuất giày dép đã chuyển dần từ Mỹ sang Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia và các nước có chi phí sản xuất thấp hơn. Hiện tại, Trung Quốc vẫn là nhà cung cấp lớn nhất, chiếm hơn một nửa tổng lượng giày nhập khẩu vào Mỹ.

Đã tải lên ảnh

Tỷ trọng giày nhập khẩu tại Mỹ năm 2023

Quá trình sản xuất bắt đầu tại các nhà máy Trung Quốc, nơi công nhân lắp ráp giày thể thao từ các nguyên liệu thô. Chi phí sản xuất cuối cùng dao động tùy theo chất liệu, nhưng trung bình khoảng 14 USD mỗi đôi, bao gồm chi phí nhân công, vận hành nhà máy và lợi nhuận của nhà sản xuất. Vậy khi thuế quan được áp đặt, ai sẽ thực sự chịu chi phí này?

Hầu hết hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ đều phải chịu thuế quan ở một mức độ nhất định.

Trước khi xuất khẩu, nhà sản xuất giày phải tuân theo hệ thống Biểu thuế hài hòa do Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ quản lý, quy định mức thuế cho từng loại hàng hóa dựa trên danh mục cụ thể. Ngay cả trước khi Tổng thống Trump áp đặt thêm thuế trong nhiệm kỳ thứ hai, phần lớn hàng nhập khẩu vào Mỹ đã phải chịu thuế quan.

Mức thuế đối với giày nhập khẩu rất đa dạng, với hơn 430 phân loại khác nhau dựa trên chất liệu và kiểu dáng. Chẳng hạn, giày thể thao không làm từ da nhập khẩu từ Trung Quốc thường bị đánh thuế 20%, theo Matt Priest, Giám đốc điều hành Hiệp hội nhà phân phối và bán lẻ giày dép Mỹ.

Chi phí vận chuyển và thủ tục nhập khẩu

Sau khi rời nhà máy, giày thể thao được vận chuyển đến các cảng của Mỹ, với chi phí khoảng 3 USD mỗi đôi cho vận chuyển và thêm 3 USD cho các chi phí hậu cần khác.

Khi hàng cập cảng, công ty nhập khẩu phải thanh toán thuế quan cho Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ. Thông thường, doanh nghiệp sẽ làm việc với một nhà môi giới hải quan để đảm bảo việc nộp thuế và thông quan diễn ra thuận lợi, giúp hàng hóa nhanh chóng đến tay người tiêu dùng.

Ai thực sự gánh chịu thuế quan?

Các chuyên gia hải quan chịu trách nhiệm xử lý toàn bộ thủ tục nhập khẩu, đảm bảo tuân thủ quy định cho doanh nghiệp. Trước đây, với mức thuế 20%, giá nhập khẩu mỗi đôi giày là 24 USD. Khi ông Trump áp đặt thêm 10% thuế lên hàng hóa Trung Quốc, chi phí tăng thêm 2 USD, nâng tổng giá nhập khẩu lên 26 USD.

Hầu hết các chuyên gia chính sách thương mại đều đồng ý rằng nền kinh tế Mỹ cuối cùng sẽ gánh chịu phần lớn tác động của thuế quan, dù theo cách trực tiếp hay gián tiếp.

Mối quan hệ giữa thuế quan và giá bán lẻ giày dép

Kịch bản 1: Người tiêu dùng

Nhằm bù đắp chi phí nhập khẩu tăng cao, các nhà bán lẻ thường điều chỉnh giá bán, khiến người tiêu dùng phải trả nhiều hơn cho cùng một sản phẩm. Hệ quả là sức mua giảm, ảnh hưởng đến mức sống và chi tiêu của người dân.

"Dù trên giấy tờ, thuế quan là trách nhiệm của nhà nhập khẩu, nhưng thực tế gánh nặng kinh tế gần như hoàn toàn đổ lên nền kinh tế Mỹ. Người tiêu dùng thường là bên chịu thiệt nhiều nhất khi giá cả leo thang," theo Erica York, chuyên gia phân tích chính sách thuế tại Tax Foundation.

Kịch bản 2: Doanh nghiệp bán lẻ và sản xuất tại Mỹ

Các doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu nhập khẩu sẽ đối mặt với chi phí gia tăng, dù tiếp tục nhập từ Trung Quốc hay tìm nguồn cung nội địa đắt đỏ hơn. Nếu họ giữ nguyên giá bán để duy trì sức cạnh tranh, lợi nhuận sẽ bị thu hẹp, khiến nguồn vốn dành cho mở rộng kinh doanh, tuyển dụng và đầu tư suy giảm. Về lâu dài, điều này có thể tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế Mỹ.

Kịch bản 3: Nhà sản xuất nước ngoài chịu thiệt

Trong một số trường hợp, nền kinh tế Mỹ có thể phần nào tránh được gánh nặng thuế quan, thay vào đó, doanh nghiệp tại các quốc gia bị áp thuế phải gánh chịu tổn thất. Để duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường Mỹ, các nhà sản xuất tại những nước này có thể buộc phải giảm giá bán, chấp nhận biên lợi nhuận thấp hơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, chiến lược này hiếm khi được áp dụng trên quy mô lớn.

Kịch bản 4: Doanh nghiệp xuất khẩu Mỹ chịu tác động

Thuế quan đối với hàng nhập khẩu có thể khiến giá trị đồng USD tăng, làm hàng hóa Mỹ trở nên đắt đỏ hơn trên thị trường quốc tế. Điều này khiến các doanh nghiệp xuất khẩu Mỹ mất lợi thế cạnh tranh, từ đó gián tiếp chịu tác động từ chính sách thuế quan.

Hiệu ứng lan tỏa trên toàn chuỗi cung ứng

Tác động của thuế quan không chỉ giới hạn ở một nhóm đối tượng mà lan rộng khắp chuỗi cung ứng. Nhà sản xuất, nhà bán lẻ và người tiêu dùng đều phải gánh chịu hậu quả theo những cách khác nhau. Để thích ứng, các doanh nghiệp nhập khẩu có thể tìm cách chuyển sản xuất sang các quốc gia không bị áp thuế cao, trong khi người tiêu dùng có thể thay đổi thói quen mua sắm, chuyển sang những thương hiệu hoặc sản phẩm ít bị ảnh hưởng bởi giá tăng.

Dù các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách có thể dự báo một phần tác động của thuế quan, phản ứng thực tế của thị trường vẫn khó lường. Những yếu tố như mức độ cạnh tranh trong nước hay tốc độ điều chỉnh chuỗi cung ứng sẽ quyết định mức độ ảnh hưởng trong dài hạn.

The

Broker listing

Thư mục bài viết

Cùng chuyên mục

Tuần kinh tế sắp tới: Phát biểu của Powell sẽ dẫn dắt một tuần ít dữ liệu

Tuần kinh tế sắp tới: Phát biểu của Powell sẽ dẫn dắt một tuần ít dữ liệu

Tuần tới có thể là khoảng thời gian lý tưởng để nghỉ hè, khi lịch công bố dữ liệu kinh tế khá thưa thớt. Điểm nhấn lớn nhất sẽ là bài phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell tại Washington vào thứ Ba, nơi ông có thể cập nhật quan điểm về thị trường lao động, lạm phát và định hướng lãi suất. Powell dự kiến sẽ không đề cập đến các lời kêu gọi từ chức. Ngoài ra, Phó Chủ tịch Fed Michelle W. Bowman cũng có thể thu hút sự chú ý khi phát biểu tại cùng hội nghị vào thứ Tư.
Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Mỹ và Trung Quốc buộc phải bắt tay - Mỹ cần đất hiếm, Trung Quốc cần chip AI

Đây không phải là sự hòa giải, mà giống như một thỏa hiệp mong manh được đúc kết giữa những chiến tuyến thương mại, là một cái bắt tay đầy toan tính, với một tay nắm chặt công cụ kiểm soát đất hiếm, tay kia không rời danh sách thuế quan. Xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ đã bùng nổ trong tháng 6, tăng tới 660% so với đáy lịch sử của tháng Năm. Đây không đơn thuần là sự hồi phục, mà là cú bật mạnh mẽ ra khỏi hố sâu căng thẳng ngoại giao.
Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Người kế nhiệm Gallatin: Scott Bessent và tham vọng tái định hình tài chính nước Mỹ

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đang theo đuổi một kế hoạch tài chính đầy tham vọng nhằm bù đắp khoản chi 3,400 tỷ USD từ đạo luật OBBBA, bằng cách kết hợp thuế quan, tăng trưởng kinh tế, điều tiết lãi suất và stablecoin. Trong khi Nhà Trắng dự báo thâm hụt sẽ giảm mạnh, Văn phòng Ngân sách Quốc hội lại cảnh báo rủi ro nợ công phình to. Liệu Bessent sẽ trở thành Gallatin mới của thế kỷ 21 hay là một phiên bản hiện đại của John Law – người từng đưa cả nền kinh tế Pháp đến sụp đổ?
Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Bức tranh tổng thể của giai đoạn mùa hè ảm đạm

Chỉ số S&P 500 điều chỉnh nhẹ vào phiên thứ Sáu mà không có bất kỳ thông tin mới nào đáng chú ý. Nhưng điều đó có thực sự thay đổi bức tranh toàn cảnh của các ngành không? Rõ ràng, cổ phiếu công nghệ và tài chính không ghi nhận biến động đáng kể trong ngày, vậy có điều gì nổi bật ở những lĩnh vực còn lại không? Liệu có hợp lý để kỳ vọng các nhóm cổ phiếu như bất động sản hoặc chỉ số Russell 2000 sẽ có diễn biến tích cực hơn trong bối cảnh Thống đốc Waller đưa ra lập luận ủng hộ việc cắt giảm lãi suất?
Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Thuế quan, công nghệ và động lực: Một tuần giao dịch trên dây căng thẳng với hai trọng tâm chính

Phiên giao dịch đầu tuần tại châu Á mở ra trong không khí thận trọng nhưng phần nào nhẹ nhõm, thị trường dần ổn định sau những biến động chính trị cuối tuần tại Tokyo, khi sự kiện này không lan rộng thành một cú sốc cho thị trường trái phiếu toàn cầu. Hợp đồng tương lai JGB giữ vững, qua đó giúp các hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ và cặp USDJPY bật lên nhẹ, giảm bớt các vị thế phòng vệ trước sự kiện rủi ro.
Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Nhật Bản sau bầu cử: Liên minh cầm quyền suy yếu, thị trường đối diện thách thức chính sách và tài khóa

Cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản khiến liên minh cầm quyền mất thế đa số, làm dấy lên lo ngại về sự chậm trễ trong hoạch định chính sách và áp lực tài chính gia tăng, trong bối cảnh đàm phán thuế quan với Mỹ đang diễn ra. Nhà đầu tư theo dõi sát động thái từ BoJ, tương lai chính trị của Thủ tướng Ishiba và khả năng thay đổi chính sách tài khóa trong những tháng tới.
Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Châu Á giữ nhịp ổn định, Phố Wall dõi theo “trận mở màn” lợi nhuận Big Tech và tín hiệu chính sách toàn cầu

Thị trường châu Á khởi đầu tuần trong vùng an toàn sau bầu cử Nhật không ngoài dự báo, đồng yen bật nhẹ giữa bất ổn chính trị. Phố Wall chuẩn bị bước vào tâm điểm mùa báo cáo lợi nhuận với các ông lớn công nghệ như Alphabet, Tesla. Nhà đầu tư toàn cầu tiếp tục theo dõi sát đàm phán thuế quan, triển vọng lãi suất từ Fed, ECB và các yếu tố chi phối hàng hóa, dầu mỏ.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ